15.04.2025
15 апрели соли 2025 дар Китобхонаи миллии Тоҷикистон дуюмин Фестивал - намоишгоҳи байналмилалии донишгоҳҳои давлатҳои хориҷӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон расман ифтитоҳ гардид.
Дар ифтитоҳи расмии фестивал - намоишгоҳ муовини Сарвазири Ҷумҳурии Тоҷикистон Дилрабо Мансурӣ, вазири маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон Раҳим Саидзода, муовини вазири маориф ва илм, сафирони як қатор давлатҳо, роҳбарони муассисаҳои таҳсилоти олии кишвар ва 82 муассисаи таҳсилоти олии кишварҳои ИДМ, Осиё, Аврупо ва Амрико иштирок намуданд.
Сараввал, зимни сухани ифтитоҳӣ Дилрабо Мансурӣ аз робитаҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон бо кишварҳои ҷаҳон дар соҳаи маориф ёдовар шуда иброз дошт, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар тӯли се даҳсола барои рушди бештари соҳаҳои ҳаёти ҷамъиятӣ, бахусус маорифи миллӣ заминаҳои мусоидро фароҳам намудааст. Дар идома муовини Сарвазири кишвар иброз дошт, ки боиси ифтихор ва сарфарозист, ки фестивал-намоишгоҳи мазкур соли дуюм аст, ки дар фазои илму таҳсилоти Тоҷикистон чун анъанаи неки ҳамгироии таҳсилотӣ доманаи фарогирии худро зиёд намуда истодааст. Бо туфайли чунин чорабиниҳои сатҳи байналмилалӣ намояндагони соҳаи илму моарифи кишварҳои мухталиф имкон ба даст меоранд, ки имконият ва дастовардҳои соҳаи маориф ва муассисаи худро муаррифӣ намуда, шарикони нави ҳамкорӣ пайдо кунанд ва бахшҳои барои ҷонибҳо манифиатдорро боз ҳам тавсеаву рушд диҳанд.
Сипас вазири маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон бо сухани ифтитоҳӣ баромад намуда, қайд кард, ки мақсад ва ҳадафи фаъолияти низоми маорифи дилхоҳ кишвар пеш аз ҳама ба омода намудани мутахассисони баландихтисоси бахшҳои мухталифи хоҷагии халқ ва давлату миллат равона шуда, масъалаи рушди касбият ва таҳкими захираҳои инсонӣ ҷузъи ҷудонашавандаи фаъолияти ҳаётан муҳимми ин соҳа ба шумор меравад. Бо дарки амиқи ин масъала Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба соҳаи илму маориф таваҷҷуҳи хосса зоҳир намуда, дар сиёсати давлатии хеш мақоми мактабу морифро дар меҳвари асосӣ ҷой додаанд. Маҳз бо дастгирӣ ва талошҳои пайгиронаи Роҳбари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҳоло дар Ҷумҳурии Тоҷикистон Стипендияи байналмилалии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дурахшандагон” таъсис дода шудааст, ки ҷавонони дорои маҳорат ва малакаи баланди забондон тавассути ин стипендия аллакай дар даҳҳо муассисаҳои сатҳи ҷаҳонӣ таҳсил намуда истодаанд, ки оянда бо истифода аз донишҳои замони муосир дар татбиқи ҳадафҳои стратегии кишвар саҳмгузор хоҳанд буд.
Гуфта шуд, ки фестивали мазкур барои ҳама ширкаткунандагон имконоти бузург ва майдони муносибе ҷиҳати ҳамгироии таҷриба, муайянсозии самтҳои нави ҳамкорӣ, мубодилаи афкор ва муаррифии низоми таҳсилотро фароҳам оварда, масири нави муносибатҳои бисёрҷанбаро дар соҳаи маориф асос мегузорад.
Дар идомаи қисмати ифтитоҳии фестивал - намоиш сафирони як қатор давлатҳо ва намояндагони муассисаҳои таҳсилоти олии хориҷи кишвар оид ба шароити таҳсил, будубош, рушди ҳамкориҳо ва табодули таҷриба байни ҳам суханронӣ намуда, аз ҳамкориҳои дуҷониба дар самти маориф изҳори қаноатмандӣ карданд.
Итминон комил карда шуд, ки баргузории дуюмин Фестивал - намоишгоҳи байналмилалии донишгоҳҳои давлатҳои хориҷӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон дар рушди соҳаи маорифи ҷаҳонӣ, таҳкими ҳамкориҳои соҳаи илму марифи кишварҳои ширкаткунанда саҳми арзанда гузошта, инчунин барои уфуқҳои нави ҷаҳони илму таҳсилот ва татбиқи лоиҳаҳои байналмилалии таълимӣ -инноватсионӣ такони ҷиддӣ хоҳад бахшид.
Баъд аз ифтитоҳи расмии дуюмин Фестивал - намоишгоҳи байналмилалии донишгоҳҳои давлатҳои хориҷӣ дар Китобхонаи миллии Тоҷикистон ширкаткунандагон аз рӯзи дуюми намоишгоҳи муассисаи таҳсилоти олӣ ва илмии 13 давлати хориҷӣ дар “Маркази ЭКСПО – Душанбе” дидан намуданд.
Ёдовар бояд шуд, ки Фестивал - намоишгоҳи байналмилалии донишгоҳҳои давлатҳои хориҷӣ барои шиносоии пурраи ҷавонону наврасони кишвар бо дастоварду имкониятҳои донишгоҳҳои машҳури ҷаҳон, ҷалби шумораи бештари ҷавонони тоҷик ба ин муассисаҳо, дар риштаҳои илмҳои табиатшиносӣ, дақиқ, риёзӣ, техникӣ ва технологияҳои иттилоотии муассисаҳои таълимии давлатҳои хориҷӣ фаро гирифтани ҷавонони мамлакат ва ба ин васила кам намудани таъсири хурофот ва радикализми динӣ ба тафаккури ҷомеа, омода намудани мутахассисони ба талаботи бозори ҷаҳонӣ ҷавобгӯ, инчунин, фароҳам намудани шароит барои густариши ҳамкории муассисаҳои таҳсилоти олии касбии ҷумҳурӣ бо муассисаҳои таълимии давлатҳои хориҷӣ ва ҷалби сайёҳони хориҷӣ ба мамлакат мусоидат менамояд.
Фестивал – намоишгоҳи мазкур рӯзи гузашта дар “Маркази ЭКСПО – Душанбе” бо иштироки 180 нафар намояндаи 82 муассисаи таҳсилоти олӣ ва илмии 13 давлати хориҷӣ, аз ҷумла, ИМА, Британияи Кабир ва Ирландияи Шимолӣ, Ҷумҳурии Мардумии Чин, Кипр, Амороти Муттаҳидаи Араб, Туркия, Малайзия, Федератсияи Россия, ҷумҳуриҳои Қазокистон, Ӯзбекистон, Қирғизистон ва Беларус шуруъ шуд, ки аз он дар рӯзи аввал зиёда аз 6 ҳазор хонандаву толибилм дидан намуданд. Баргузории Фестивал – намоишгоҳ аз 14 то 18 апрели соли ҷорӣ дар шаҳри Душанбе ва вилоятҳои Хатлон ва Суғд дар назар дошта шудааст.
Маркази матбуоти
Вазорати маориф ва илми
Ҷумҳурии Тоҷикистон
Хабарҳои дигар
-
ИШТИРОК ВА СУХАНРОНИИ ВАЗИРИ МАОРИФ ВА ИЛМИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ДАР ҶАЛАСАИ ШУРОИ ДИРЕКТОРОНИ ШАРИКИИ ГЛОБАЛӢ ДАР СОҲАИ МАОРИФ ДАР ШАҲРИ БРЮССЕЛ Аз 3 то 5 декабри соли ҷорӣ дар шаҳри Брюссели Шоҳигарии Белгия ҷаласаи навбатии Шурои директорони Шарикии глобалӣ дар соҳаи маориф (GPE) баргузор гардид. Дар кори ҷаласа вазири маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон Раҳим Саидзода ҳамчун узви Шурои директорон аз ҳавзаи кишварҳои Аврупои Шарқӣ, Осиёи Марказӣ ва Шарқи Наздик иштирок ва суханронӣ намуд. Дар кори ин ҳамоиши сатҳи баланд намояндагони кишварҳои аъзо, донорон ва созмонҳои байналмилалӣ ширкат варзида, масъалаҳои калидии марбут ба рушди устувори маориф, таҳкими ҳамкориҳои бисёрҷониба ва афзалиятҳои стратегӣ барои давраи то соли 2030-ро баррасӣ карданд. Аз ҷумла, ҳисоботи директори генералии GPE, барномаи бознигаришудаи маблағгузории устувор, Стратегияи GPE-2030, пешгӯиҳои молиявӣ, густариши мубодилаи дониш ва инноватсия (KIX), натиҷаҳои пешбинишавандаи GPE то соли 2030 ва иҷрои барномаҳои минтақавӣ дар маркази таваҷҷуҳ қарор гирифтанд. Дар ҷараёни муҳокимаҳо ҷонибҳо таъкид намуданд, ки афзоиши сармоягузории устувор ба соҳаи маориф, беҳсозии сифати таҳсилот, рушди инфрасохтори таълимӣ, истифодаи инноватсия ва таъмини дастрасии баробар ба таҳсил барои ҳамаи қишрҳои ҷомеа, аз ҷумла кӯдакони маъюб, муҳимтарин вазифаҳои давраи наздик мебошанд. Вазири маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон зимни суханронии худ изҳор дошт, ки тағйирёбии иқлим яке аз омилҳои асосии таъсиргузор ба раванди таълим, инфрасохтори мактабӣ ва имкониятҳои дастрасӣ ба таҳсил дар кишварҳои Осиёи Марказӣ мебошад. Вазир зикр кард, ки барои таҳияи барномаҳои мутобиқсозӣ, таҳкими устувории муассисаҳои маориф ва ҷалби маблағгузории устувор аз ҷониби шарикони байналмилалӣ, ҳамкорӣ бо GPE аҳаммияти хоса дорад. Вазири маориф ва илм хотирнишон кард, ки Тоҷикистон дар ҳамкорӣ бо GPE як қатор лоиҳаҳои муҳим, аз ҷумла, ислоҳоти барномаҳои таълимӣ, таҳкими касбияти омӯзгорон, беҳсозии инфрасохтори таълимӣ ва густариши барномаҳои фарогирӣ барои кӯдакони имконияташон маҳдудро амалӣ кардааст. Ба таъкиди вазир, тақвияти муносибатҳои минтақаи Осиёи Марказӣ бо GPE метавонад дар рушди инноватсия, рақамигардонӣ, боло бурдани сифати таълим ва татбиқи ҳадафҳои миллӣ ва ҷаҳонӣ дар соҳаи маориф нақши муассир гузорад. Иштироки Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ҷаласаи Шурои директорони GPE фурсати мусоид фароҳам овард, то мавқеи кишвари мо дар масъалаҳои рушди маориф дар сатҳи байналмилалӣ мустаҳкам гардида, имкониятҳои нав барои дастгирии молиявӣ, техникӣ ва стратегӣ аз ҷониби шарикони рушд боз ҳам васеъ шаванд. Маркази матбуоти Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон
16
06.12.2025 -
ФАРИСА ХОЛИҚОВА: ҒОЛИБИ ШОҲҶОИЗА ШУДАН НАТИҶАИ ЗАҲМАТ ВА ОМӮЗИШИ БАРДАВОМ АСТ – Музаффарият дар Озмуни ҷумхуриявии «Фуруғи субҳи доноӣ китоб аст» натиҷаи дастгириву роҳнамоии падару модар, роҳбарияти мактаб ва омӯзгорон мебошад,-иброз дошт Фариса Холиқова. Илму дониш, маърифат ва фарҳанг дар рушди ҷомеа нақши ҳалкунанда доранд, аз ин рӯ, ҷавонони китобдӯсту равшанзамир қутбнамоеянд, ки дар пешрафти давлату миллат саҳми босазо мегузоранд. Фариса Холиқова яке аз чунин наврасони маърифатдӯст аст, ки бо саъйю кӯшиши пайваста, аз номинатсияи адабиёти ҷаҳони Озмуни ҷумҳуриявии «Фурӯғи субҳи доноӣ китоб аст» сазовори Шоҳҷоиза гардид. Ӯ хонандаи синфи 11-и МТМУ рақами 50-и деҳаи Шайхони ноҳияи Рӯдакӣ буда, чор сол боз дар озмун ширкат меварзад. – Тариқи оинаи нилгун иштироки довталабонро дар озмуни «Фурӯғи субҳи доноӣ китоб аст» бо ҳавас тамошо мекардам ва ҳанӯз хонандаи синфи 7-ум буданам, дар ин озмун иштирок кардам. Аз соли аввали иштирок дар даврҳои мактабиву минтақавӣ сазовори ҷойҳои намоён шуда, ба даври ҷумҳуриявӣ роҳ ёфтам. Дар даври ҷумҳуриявӣ сатҳи иштирокдорон баланд буд, ки сазовори ҷойҳои ифтихорӣ нашудам. Аз ин ҳолат ноумед нагардидам, пайваста мехондаму меомӯхтам. Дар солҳои минбаъда бошад, созовори ҷойи ифтихорӣ шудам. Сол то сол феҳристи адабиёти мутолианамудаам меафзуд, ҷаҳонбиниам васеъ ва фонди луғавиам зиёд мегардад. Зимни иштироки пайваста дар озмун масоили зиёдеро аз худ намуда, забондониям такмил ёфт. Бо забонҳои русиву англисӣ озодона китоб хондан ва муошират карданро омӯхтам. Фариса аз хурдӣ ба китобхонӣ майлу рағбати беандоза дошт, ҷаҳонро тавассути саҳифаҳои китоб мешинохт ва ҳар рӯзи навро бо кашфи маънии тоза оғоз мекард. Маҳз ин шавқу истеъдод ба ӯ имкон дод, ки дар бахши адабиёти ҷаҳон дониши мукаммалро соҳиб шавад. – Аз хурдсолӣ бештар афсонаҳои Шарл Перро, Ганс Христиан Андерсен, Марк Твен, Самуил Маршак, Александ Сергеевич Пушкинро мутолиа мекардам. Ҳангоми дар синфи сеюм таҳсил намудан, яке аз афсонаҳои А. Пушкин «Афсона дар бораи шоҳ Салтан» («Сказка о царе Салтане»)-ро пурра аз бар намудам. Ҳамин тавр, меҳри китобхонӣ дар қалби ман маъво гирифт. Дар аввал афсонаҳои кӯдакона, баъдтар ба мутолиаи китобҳои калонҳаҷми адабиёти ҷаҳон пардохтам,-изҳор дошт ӯ. Мавриди зикр аст, ки волидайн ва омӯзгорони Фариса Холиқова муҳити мусоид фароҳам оварданд, то истеъдод ва рағбати ӯ ба омӯзиш ва мутолиаи китоб ба таври устувор рушд кунад. Духтараки китобдӯст зимни суҳбат аз рафҳои ҷевони хонаашон, ки пур аз китоби адибони шинохтаи Мағрибу Машриқ аст, ёдовар шуд. Ҳамчунин, иттилоъ дод, ки аъзои китобхонаҳои мактаб, ноҳия, Китобхонаи давлатии бачагонаи ҷумҳуриявии ба номи Мирсаид Миршакар ва Китобхонаи миллии Тоҷикистон асту китобҳоро барои мутолиа аз он ҷо низ дастрас менамояд. – Гоҳе ҳамроҳи модарам ба мағозаҳои «Олами китоб» меравем ва аз он ҷо китобҳои мақбуламро харидорӣ мекунам. Дар мавриди хондани осоре, агар дар пайи дарёфти маъние душворӣ кашам, модарам Насиба Бобоева ва муаллими забон ва адабиёти тоҷик Фарҳод Ҳакимов кумак мекунанд. Дар чопу омода намудани феҳристи китобҳо барои иштирок дар озмун амакам Файзулло Холиқов дастгиру мададгор буд,- бо табасссум қайд кард духтарак. Фариса бо завқи баланд асарҳои нависандагони машҳури ҷаҳон Гомер, Уилям Шекспир, Виктор Гюго, Александр Дюма, Габриэл Гарсиа Маркес, Чарлз Диккенс ва Маргарет Митчеллро мутолиа кардааст. Ӯ аз ҳар асар на танҳо сюжети онро меомӯзад, балки андешаҳои фалсафӣ ва иҷтимоии нависандагонро таҳлил, хусусият ва таъсири равонии онро муайян мекунад. – Асарҳое ҳастанд, ки онро хонанда дар як лаҳзаи кӯтоҳ хонда ба итмом мерасонад. Яке аз ин қабил асарҳо «Бодбурда» («Унесённые ветром»)-и нависандаи амрикоӣ Маргарет Митчелл аст. Дар ин асар ҳодисаҳои айёми ҷанги шаҳрвандии солҳои 1860 дар штатҳои ғарбии ИМА ба вуқуъпайваста инъикос гардидааст. Қаҳрамони асосиаш духтараке бо номи Скарлетт О’Хара аст, ки ӯ аз пастиву баландиҳои зиндагиаш руҳафтода нагашта, пайваста баҳри бартараф намудани мушкилиҳо мубориза мебарад ва оқибат ба мақсади дар пеш гузоштаи худ мерасад. Ин китоб дар жанри роман-эпопея нигошта шудааст, ки бароям писанд аст,- зикр кард Фариса. Суханрониаш пурмуҳтаво, таҳлилҳояш фарогир ва фаҳмишаш оид ба моҳияти адабиёт хеле амиқ аст. Маҳз ҳамин сатҳи баланди дарку таҳлил барояш имкон дод, ки дар миёни садҳо иштирокчии лаёқатманд бартарӣ ёбад. Барои пешниҳод ба озмун 490 асари насрӣ, аз қабили 122 роман, 66 повест, 85 ҳикоя мутолиа ва 5300 мисраи шеърӣ аз бар намудааст. – Ҳангоми иштироки баъзе аз довталабон дар озмун ба он аҳаммият додам, ки номи қаҳрамонони асарро аз хотир фаромӯш мекунанд. Ман низ дар аввал ба ин мушкили рӯ ба рӯ мешудам, зеро бо хондани 100-200 китоб бештар номи қаҳрамонон омехта ва фаромӯш мешавад. Кӯшиш мекардам, дар зеҳнам тасвири онҳоро кашам, образашонро дар лавҳи хотирам таҷассум намоям. Яъне, тавре ки дар китоб тасвир кардаанд, дар зеҳнам онҳоро меофаридам ва ҳамин тавр муваффақ шудам, ки исмашонро фаромӯш насозам,-қайд кард Ф. Холиқова. Дар баробари шоирону адибони ҷаҳон, Фариса шефтаву волои эҷодиёти шоирони классики тоҷику форс, амсоли Абуабдуллоҳ Рӯдакиву Абулқосим Фирдавсӣ, Саъдиву Ҳофизи Шерозист. Аз офаридаҳои ин бузургони адаб дурри маънӣ мебардорад. Дар оянда орзу дорад ба ҳайси табиби равоншинос дар ҷомеа хидмат намояд. Шаҳноза БОБОМУРОДОВА, «Омӯзгор»
80
05.12.2025 -
АНДЕШАҲОИ ҒОЛИБИ ШОҲҶОИЗА ДАР НАМИНАТСИЯИ АДАБИЁТИ ҶАҲОН ХОЛИҚОВА ФАРИСА, ХОНАНДАИ СИНФИ 10-И МТМУ №50 НОҲИЯИ РӮДАКӢ ДАР ОЗМУНИ ҶУМҲУРИЯВИИ «ФУРӮҒИ СУБҲИ ДОНОӢ КИТОБ АСТ» Бо эҳсоси фараҳмандӣ ва сипоси бепоён мехоҳам чанд суханро ҳамчун ғолиби Шоҳҷоизаи озмуни бонуфузи ҷумҳуриявии «Фурӯғи субҳи доноӣ китоб аст» изҳор намоям. Пеш аз ҳама, миннатдории самимии худро ба Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон баён мекунам, ки бо сиёсати хирадмандона ва ғамхориҳои пайвастаи худ барои боло бурдани сатҳу сифати маърифат, рушди илму адаб ва ҷалби ҷавонон ба китобу китобхонӣ чунин шароити мусоидро фароҳам овардаанд. Ин ташаббуси донишпарваронаи Пешвои миллат буд, ки имрӯз ҳазорҳо ҷавонон рӯ ба китоб, таҳсил, фикрронӣ ва худташаккулёбӣ ниҳодаанд. Озмуни «Фурӯғи субҳи доноӣ китоб аст» барои ман на танҳо як сабқати илмиву фарҳангӣ, балки мактаби бузурги зиндагӣ гардид. Ман аз рӯзҳои аввал бо ишқу муҳаббат ва масъулияти баланд барои иштирок омодагӣ дидам. Ҳар китобе, ки хондем, ба ман ҷаҳонбинии нав бахшид. Ҳар саҳифае, ки варақ задам, маро ба олами сухан, андеша ва фарҳанги башарӣ наздиктар намуд. Шоҳҷоиза ба даст овардан, ин фахр, аммо ҳамзамон масъулияти бузург низ мебошад. Ман мефаҳмам, ки ин муваффақият маро вазифадор мекунад, то минбаъд бештар бихонам, биомӯзам ва барои баланд бардоштани нуфузи дониш, фарҳанг ва китобхонӣ дар миёни ҳамсолонам саъю талош намоям. Миннатдории самимии худро ба волидонам, ки ҳамеша пуштибонам буданд, ба омӯзгорони муҳтарам, ки бо меҳрубонӣ ва заҳмати беандоза роҳнамоӣ карданд, ва ба раҳбарияти МТМУ №50, ки барои рушди истеъдодҳои мо шароити мусоид фароҳам оварданд, мерасонам. Ҳамчунин аз раёсати маорифи ноҳияи Рӯдакӣ, ки ҳамеша ҷавононро дар чунин озмунҳо ҳавасманд месозанд, изҳори сипос менамоям. Ман бовар дорам, ки китоб нур, дониш тавон, фарҳанг ҳувият, ва китобхонӣ роҳи ягонаи расидан ба камолот аст. Ҳар ҷавони тоҷик, ҳар хонандаи мактаб бояд аз ин сарчашмаи бебаҳо баҳра гирад. Дар анҷом, ба Пешвои миллат бори дигар изҳори эҳтиром ва сипос менамоям, ки бо сиёсати давлатӣ ва ғамхории хосаи худ моро ба роҳи илму маърифат ҳидоят мекунанд. Бо эҳтиром, Холиқова Фариса, ғолиби Шоҳҷоизаи озмуни ҷумҳуриявии «Фурӯғи субҳи доноӣ китоб аст»
60
05.12.2025
