18.04.2025
Ташаббус ва иқдомҳои маорифмеҳваронаи Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ дар партави сиёсати маорифпарварона ва таваҷҷуҳи бесобиқаву боварии доимии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон нисбат ба ин соҳаи калидии ҷомеа дар татбиқи муосиркунонии низоми маорифи пойтахт шароити мусоид фароҳам оварда, барои ба сатҳи нав баромадани соҳа мусоидат намудааст.
Бояд қайд кард, ки сохтмону азнавсозӣ бо тарҳи муосир ва утоқҳои муҷаҳҳаз бо таҷҳизот ва лавозимоти инноватсонии таълимии ҷавобгӯ ба талаботи замони имрӯза, мустаҳкам намудан ва ба меъёрҳои байналмилалӣ ҷавобгӯ гардонидани пояҳои моддиву техникии муассисаҳои таълимӣ, ҷорӣ намудани низоми муосири иттилоотӣ, рақамикунонӣ ва татбиқи устувори технологияҳои рақамӣ дар муассисаҳои таълимӣ, фароҳам овардани шароит ҷиҳати табодули таҷрибаи кормандони соҳаи маориф дар хориҷи кишвар, дар ҳошияи ташаббусҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон қабул ва амалӣ намудани барномаҳои гуногун дар низоми таҳсилоти томактабӣ ва миёнаи умумӣ, роҳандозӣ намудани озмунҳои зеҳнӣ ва тафаккурро таҳрикдиҳанда ва аз ҳама ҷиҳат дастгириву ҳавасмандгардонии кӯдакону наврасони болаёқат, баланд бардоштани мақоми устодону омӯзгорон ва мураббиён аз ҷониби Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии шаҳри Душанбе, хоса Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ иқдомоти беназири шаҳрдорӣ буда, дар чунин сатҳи баланд танҳо дар шаҳри Душанбе амалӣ мегардад, ки ба руҳия ва иродаи мураббиёну кӯдакон, омӯзгорону хонандагон таъсири мусбати худро расонидааст.
Агар таҳлил намоем, дар зарфи 7 соли охир аз ҳисоби ҳамаи сарчашмаҳо дар шаҳри Душанбе 23 адад муассисаи таҳсилоти томактабӣ барои 4379 ҷой ва 53 адад муассисаи таҳсилоти умумӣ барои 48386 нафар хонанда дар як баст пас аз бунёду азнавсозӣ ва таъмири асосӣ мавриди истифода қарор дода шуда, танҳо аз таҷлили Рӯзи пойтахт дар соли сипаришуда то ҷашни имсола 3 адад муассисаи таҳсилоти томактабӣ ва 4 адад муассисаи таҳсилоти миёнаи умумӣ ба фаъолият оғоз намудааст.
Ногуфта намонад, ки солҳои охир роҳнамоӣ намудани татбиқи устувори рақамикунонӣ дар низоми маорифи пойтахт аз ҷониби Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ ба ҳукми анъана даромада, хизматрасониҳои давлатӣ дар соҳаи маориф ба шаҳрвандон тавассути барномаҳои электронӣ самаранок истифода гашта истодааст, ки иқдомоти мазкури шаҳрдорӣ дар сатҳи ҷумҳурӣ бори нахуст дар пойтахти кишвар амалӣ гашта, дар байни қишрҳои гуногуни ҷомеа дастгирӣ низ ёфта истодаст.
Зеро дар марҳилаи нави рушди Тоҷикистон нақши илм ва тафаккури илмӣ, рақамигардонӣ дар ҳалли масъалаҳои иқтисодӣ - иҷтимоӣ ва бунёдӣ хеле муҳим буда, омӯзиши амиқи фанҳои дақиқ, табиатшиносӣ ва риёзӣ, бахусус омӯхтани самтҳои техника ва технологияи муосир ва забондонӣ бо дарназардошти вазъи воқеии ҷаҳони имрӯза ва рушду тарақиёти илми муосир нақши калидӣ дорад.
Муҳимияти масоили мазкур аз ҷониби Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҳамеша таъкид гардида, бо назардошти ин ҳама Фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 31.01.2020, №1459 “Дар бораи «Бистсолаи омӯзиш ва рушди фанҳои табиатшиносӣ, дақиқ ва риёзӣ дар соҳаи илму маориф» эълон намудани солҳои 2020-2040” ва Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 31.08.2022, № 439 “Дар бораи Консепсияи гузариш ба таҳсилоти рақамӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои то давраи соли 2042”, инчунин Фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 8.01.2025, №911 “Дар бораи «Солҳои рушди иқтисоди рақамӣ ва инноватсия» эълон намудани солҳои 2025-2030 ба тасвиб расид, ки дар рақамикунонии ҳамаи соҳаҳо алалхусус, соҳаи маориф такони ҷиддие бахшидааст.
Сарраёсати маорифи шаҳри Душанбе дар ҳошияи иқдомоти беназири маорифпарваронаи Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ пайваста чораҷӯӣ намуда, ҷиҳати тақвият бахшидан ба раванди омӯзиши илмҳои табиатшиносӣ, дақиқ ва риёзӣ, инчунин вусъати тафаккури техникӣ, ҷаҳонбинии илмии наврасону ҷавонон ва рақамикунонии соҳаи маориф якчанд иқдомотеро рӯи кор овардааст. Зеро истифодаи босамари технологияҳои рақамӣ дар шароити рушди бомароми технологияи рақамиву зеҳни сунъӣ талаботи ҷомеаи ҷаҳонӣ ва амри воқеӣ аст.
Барномаҳои электронии “eDonish” ба тақвияти ҳамкории муассисаҳои таълимӣ бо оила ва аҳли ҷомеа мусоидат намуда, ба баланд бардоштани сатҳу сифати таҳсилот дар пойтахт заминаҳои мусоидат фароҳам овардааст.
Ҷиҳати иҷрои “Барномаи давлатии такмили таълим ва омӯзиши забонҳои русӣ ва англисӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2030” корҳои назаррас амалӣ гашта, бо мақсади ҳарчи бештар ҷалб намудани насли наврас ба омӯзиши забони русӣ ҳамчун забони муоширати байни миллатҳо ва забони англисӣ ҳамчун забони хориҷии дар ҷаҳони муосир аз ҳама зиёд паҳншуда, аз худ кардани нутқи намунавӣ бо ин забонҳо озмунҳои шаҳрии “Ҷаҳондонӣ аз забондонист” дар байни тарбиягирандагони муассисаҳои таҳсилоти томактабӣ ва “Забон донӣ – ҷаҳон донӣ” барои донандагони забони тоҷикӣ, русӣ ва англисии муассисаҳои таҳсилоти миёнаи умумӣ ташкил ва баргузор карда мешавад.
Дар 4 соли иҷрои “Барномаи мақсадноки давлатии рушди илмҳои риёзӣ, дақиқ ва табии барои солҳои 2021-2025”, “Бистсолаи омӯзиш ва рушди фанҳои табиатшиносӣ, дақиқ ва риёзӣ дар соҳаи илму маориф” эълон шудани солҳои 2020-2040 дар шаҳри Душанбе ҷиҳати ҳавасманд намудани хонандагон барои омӯзиши амиқи фанҳои дақиқ ва риёзӣ, дарёфту рушди қобилиятҳои онҳо, дар байни наврасон тарғиб ва паҳн намудани донишҳои илмӣ - амалӣ аз фанҳои табиӣ риёзӣ, ташвиқи бурдани корҳои илмӣ, таҳқиқотӣ ва ихтироъкорӣ, ташаккули тафаккури илмӣ ва мантиқӣ, бедор намудани завқи кӯдакону наврасон дар ҳалли масъалаҳои ғайриодӣ ва мусоидат намудан дар интихоби бошууронаи касб корҳои назаррас ба сомон расонида шуд.
Ҳамасола ташкил ва баргузории Озмуни ҷумҳуриявии “Илм - фурӯғи маърифат”, озмуни шаҳрии “Тоҷи сари ҷумла ҳунарҳост илм”, Форуми наврасону ҷавонони шаҳри Душанбе оид ба технологияҳои иттилоотӣ ва коммуникатсионӣ, инчунин нахустозмунҳои шаҳрӣ дар байни тарбиятгирандагони муассисаҳои таҳсилоти томактабӣ “Ахтаракони ҳисобдон”, дар байни хонандагони муассисаҳои таълимӣ “Илм ва амал”, дар байни омӯзгорон зери унвони “Омӯзгори муосир” тадбирҳоест, ки ҷиҳати тадбиқи “Бистсолаи омӯзиш ва рушди фанҳои табиатшиносӣ, дақиқ ва риёзӣ дар соҳаи илму маориф” андешида шудааст.
Бо мақсади муҳайё намудани шароит барои таълиму тарбия, дарёфт, дастгирӣ ва рушди истеъдоди хонандагон, таъмин намудани шароит барои қонеъгардонии эҳтиёҷоти хонандагони болаёқат, таҳсилоти босифат, муаррифии Тоҷикистон дар арсаи байналмилалӣ тавассути иштирок ва ғолибияти хонандагон дар озмуну олимпиадаҳои байналмилалӣ, кашфиётҳои нави илмӣ, дастгирии омӯзгорони навовару эҷодкор, паҳн намудани таҷрибаи корӣ ва усулҳои пешқадами онҳо, дастгирии кӯдакон, наврасон ва ҷавонон, ки қобилияти фавқулода доранд, “Барномаи давлатии дарёфт ва рушди истеъдодҳо барои солҳои 2021-2025” амалӣ гашта истодааст.
Натиҷаи босамари татбиқи барномаи мазкур аст, ки соли сипаришуда новобаста аз ворид намудани маҳдудият дар шумораи довталабон ва зиёд намудани ҳадди ақали холҳои ба дастоварда тибқи Низомнома аз ҳисоби довталабони пойтахт 812 нафар ғолиби даври ҷумҳуриявии олимпиадаи фаннӣ гашта, шаҳри Душанбе аз лиҳози шумораи ғолибон ва ҳам сифатнокӣ дар миқёси ҷумҳурӣ мақоми аввалро нигоҳ дошт.
Дар соли 2024 хонандагони муассисаҳои таълимии пойтахт бо теъдоди 3326 нафар дар олимпиадаҳои байналмилалӣ (фосилавӣ, зеҳнӣ, лоиҳавӣ) ширкат варзида, сазовори 955 ҷойи ифтихорӣ гардиданд.
Ғолибони даври ниҳоии озмуни ҷумҳуриявии “Фурӯғи субҳи доноӣ китоб аст” бо дар назардошти шоҳҷоиза 43 нафар, озмуни ҷумҳуриявии “Илм - фурӯғи маърифат” 76 нафар, озмуни ҷумҳуриявии “Тоҷикистон - Ватани азизи ман” 57 нафаро ташкил дода, дар сатҳи ҷумҳурӣ шаҳри Душанбе бо шумораи ғолибон дар ҷойи аввал қарор дорад.
Омӯзгоре, ки шогирдонашон дар озмунҳои ҷумҳуриявии “Илм - фурӯғи маърифат”, “Фурӯғи субҳи доноӣ китоб аст”, ғолибони даври шаҳрии озмунҳои касбии “Омӯзгори сол”, “Мураббии сол” мегарданд, ҳамасола дар ҳаҷми 10 000 сомонӣ қадрдонӣ мегарданд.
Дар партави татбиқи ҳадафҳои неки Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ дар марҳилаи сифати нави рушди шаҳри Душанбе мо - аҳли маориф кӯшиш мекунем, ки бо ташкили дуруст ва самараноки раванди таълим ва таъмини таълими босифат ба баландшавии сифати таҳсилот ва ҷавобгӯ ба талаботи стандартҳои ҷаҳонӣ ноил гашта, дар баробари ин, барои дар руҳияи худшиносиву худогоҳии миллӣ, ватандӯстиву ифтихори миллӣ тарбия намудани насли ояндасози миллат ва ба онҳо омӯзонидани ҳифз намудан ва пойбарҷо нигоҳ доштану мерос мондани давлати соҳибистиқлол муваффақ гардем.
Баҳром ИСМОИЛЗОДА, сардори Сарраёсати маорифи
шаҳри Душанбе
Хабарҳои дигар
-
ҶАЛАСАИ СИТОДИ ОНЛАЙНӢ БАРГУЗОР ГАРДИД 25 декабри соли ҷорӣ дар Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷаласаи ситоди онлайнӣ оид ба таъмини муассисаҳои таҳсилоти миёнаи умумӣ ба омӯзгорон баргузор гардид. Ҷаласа таҳти раёсати муовини вазири маориф ва илм Равшан Каримзода баргузор гардида, дар кори он роҳбарон ва намояндагони раёсату шуъбаҳо ва муассисаҳои тобеъ, сардорони раёсату шуъбаҳои маорифи вилоят ва шаҳру ноҳияҳои ҷумҳурӣ тариқӣ ҳузурӣ ва маҷозӣ ширкат варзиданд. Ҷаласаро муовини вазири маориф ва илм ифтитоҳ намуда, ҳозиринро бо рӯзномаи ҷаласа шинос намуд. Зимни баромад таъкид гардид, ки сиёсати хирадмандона ва маорифпарваронаи Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба рушди устувори соҳаи маориф, баланд бардоштани сатҳу сифати таълим ва фароҳам овардани шароити мусоиди таҳсил дар тамоми зинаҳои низоми маориф равона гардида, имрӯз ҳамчун заминаи асосии пешрафти ҷомеа хизмат мекунад. Татбиқи пайгиронаи ин сиёсат бояд вазифаи ҷонӣ ва пурмасъули ҳар як корманди соҳаи маориф ҳисоб равад. Дар ҷараёни ҷаласа ҳисоботҳои солонаи иҷрокунандаи вазифаи сардори раёсати маорифи шаҳри Исфара Ф. Умарзода ва мудири маорифи ноҳияи Бобоҷон Ғафуров М. Абдуллозода шунида шуд. Дар ҳисоботҳо вазъи умумии соҳаи маориф, дастовардҳо дар соли ҷорӣ, татбиқи барномаҳои давлатӣ, ҷараёни иҷрои нақшаҳои таълимӣ, масъалаҳои таъминоти кадрӣ, инчунин мушкилоти мавҷуда ва роҳҳои ҳалли онҳо мавриди таҳлилу баррасӣ қарор гирифтанд. Ҳамзамон, оид ба масъалаҳои вобаста ба ҳифзи ҳуқуқу манфиатҳои кӯдак баромади муовини сардори раёсати ҳифзи ҳуқуқи кӯдак М. Давлатзода шунида шуда, зимни он масъалаҳои таъмини ҳуқуқҳои кӯдакон ба таҳсил, пешгирии ҳуқуқвайронкунӣ миёни ноболиғон, таҳкими ҳамкории муассисаҳои таълимӣ бо сохторҳои дахлдор ва баланд бардоштани сатҳи маърифати ҳуқуқии хонандагон мавриди таваҷҷуҳ қарор дода шуд. Дар қисмати муҳокимаҳо муовини вазири маориф ва илм ба маърӯзачиён вобаста ба масъалаҳои баррасишуда саволу пешниҳодҳо ироа намуда, ҷиҳати ислоҳи камбудиҳои ҷойдошта, таҳкими назорат аз раванди таълим ва таъмини иҷрои босифати вазифаҳои хизматӣ дастуру супоришҳои мушаххас дод. Дар фарҷоми ҷаласа таъкид гардид, ки иҷрои қатъии дастуру супоришҳои роҳбарияти соҳа, истифодаи самараноки имкониятҳои мавҷуда, таҳкими ҳамоҳангӣ миёни сохторҳои соҳаи маориф дар иҷрои вазифаҳо бояд дар меҳвари фаъолияти минбаъдаи ҳамаи масъулин қарор гирад.
29
26.12.2025 -
ШАРҲУ ТАВЗЕҲИ ПАЁМИ ПЕШВОИ МИЛЛАТ МУҲТАРАМ ЭМОМАЛӢ РАҲМОН ДАР ҲАМОИШИ ИЛМӢ 25 декабри соли 2025 дар Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мақсади шарҳу тавзеҳи муҳтавои Паёми Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамоиши илмӣ баргузор гардид. Ҳамоиш бо садо додани Суруди миллӣ ифтитоҳ ёфта, иштирокчиён Паёми Пешвои миллатро ҳамчун санади муҳимми сиёсӣ, иҷтимоӣ ва стратегии давлатдорӣ мавриди баррасӣ қарор доданд. Дар оғоз муовини вазири маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон Равшан Каримзода суханронӣ намуда, ба аҳаммияти Паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамчун ҳуҷҷати муҳими сиёсӣ, иҷтимоӣ ва стратегӣ таъкид кард. Номбурда нақши калидии соҳаи маориф ва илмро дар татбиқи ҳадафҳои стратегии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳим арзёбӣ намуда, зарурати шарҳу тавзеҳи илмии нуктаҳои Паёмро махсус зикр намуд. Дар идома, маърузаи муовини раиси Кумита оид ба масъалаҳои иҷтимоӣ, оила ва ҳифзи саломатӣ, вакили Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҳавзаи ягонаи умумиҷумҳуриявӣ Сарвиноз Маҷидзода дар мавзуи «Шарҳи самти иҷтимоии Паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон» шунида шуд. Дар маъруза масъалаҳои муҳимми сиёсати иҷтимоии давлат, аз ҷумла тақвияти ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ, дастгирии оила, баланд бардоштани сатҳ ва сифати хизматрасониҳои соҳаи тандурустӣ ва беҳтар намудани шароити зиндагии шаҳрвандон мавриди баррасӣ қарор гирифтанд. Сипас, узви Кумита оид ба қонунгузорӣ ва ҳуқуқи инсон, вакили Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҳавзаи ягонаи умумиҷумҳуриявӣ Наима Солизода дар мавзуи «Таҳлили ҳуқуқии Паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамчун санади сиёсӣ-ҳуқуқӣ» маъруза ироа намуд. Таъкид шуд, ки Паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон заминаи муҳимми ташаккул ва такмили қонунгузории миллӣ ба шумор рафта, ҳамчун роҳнамои фаъолияти мақомоти ҳокимияти давлатӣ ва ниҳодҳои ҷомеаи шаҳрвандӣ хизмат менамояд. Дар ҷараёни ҳамоиш иштирокчиён вобаста ба масъалаҳои баррасишуда ибрози андеша намуда, аҳаммияти омӯзиш ва татбиқи ҳамаҷонибаи нуктаҳои Паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистонро барои рушди соҳаи маориф, таҳкими давлатдории миллӣ ва баланд бардоштани сатҳи маърифати сиёсӣ-ҳуқуқии ҷомеа муҳим арзёбӣ карданд. Зикр гардид, ки хусусияти фарқкунандаи Паёми Пешвои миллат дар он аст, ки он бар пояи таҳлили амиқи илмӣ, омӯзиши таҷрибаи пешрафтаи ҷаҳонӣ ва арзёбии ниёзҳои воқеии ҷомеа таҳия гардида, инсон ва рушди сармояи инсониро ҳамчун меҳвари сиёсати давлатӣ дар бар мегирад. Дар фарҷом зикр гардид, ки баргузории чунин ҳамоишҳои илмӣ дар самти тавсеаи донишҳои сиёсӣ-ҳуқуқӣ, таҳкими тафаккури стратегӣ ва баланд бардоштани сатҳи саводнокии ҷомеа аҳаммияти хоса дорад.
42
26.12.2025 -
БАРРАСИИ ГУСТАРИШИ ҲАМКОРИҲО ДАР ВОХӮРӢ БО САФИРИ ҶУМҲУРИИ КОРЕЯ Дар Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон вохӯрии роҳбарияти Маркази таҳия, нашр ва муомилоти китобҳои дарсӣ, илмию методии Вазорати маориф ва илм бо Сафири Ҷумҳурии Корея дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷаноби Ҷон Сонг Шик баргузор гардид. Зимни мулоқот директори Марказ Умед Ҳасанзода барои таваҷҷуҳ ва дастгирии пайвастаи ҷониби Корея дар самти рушди ҳамкориҳо дар соҳаҳои маориф ва илм изҳори сипос намуда, таъкид намуд, ки ҳамкориҳои Тоҷикистону Корея дар заминаи созишномаҳои байниҳукуматӣ ва фаъолияти Комиссияи муштараки байниҳукуматӣ ба роҳ монда шуда, сол ба сол густариш меёбанд. Дар идома зикр гардид, ки солҳои охир таваҷҷуҳ ба омӯзиши забон ва фарҳанги Корея дар Ҷумҳурии Тоҷикистон афзоиш ёфта, айни ҳол дар назди 8 муассисаи таҳсилоти олии касбӣ марказҳо ва ихтисосҳои забони кореягӣ фаъолият менамоянд. Ҳамчунин, миёни муассисаҳои таҳсилоти олии ду кишвар санадҳои ҳамкорӣ ба имзо расида, дар доираи онҳо табодули устодону донишҷӯён, татбиқи лоиҳаҳои муштарак ва баргузории чорабиниҳои илмию фарҳангӣ амалӣ гардида истодаанд. Директори Марказ ҳамчунин аз ҳамкориҳои самарабахш дар самти таҳияи китобҳои дарсӣ ёдовар шуда, иброз дошт, ки бо ташаббуси ҷониби Корея дар солҳои гузашта як қатор мутахассисон ва муаллифони китобҳои дарсӣ ба Ҷумҳурии Корея сафар намуда, барои такмили муҳтавои китобҳои таълимӣ, бахусус мавзуъҳои марбут ба таърих ва фарҳанги он кишвар, маводи арзишманд ҷамъоварӣ намудаанд. Дар навбати худ, Сафири Ҷумҳурии Корея сатҳи кунунии ҳамкориҳо дар соҳаи маорифи ду кишварро баланд арзёбӣ намуда, омодагии ҷониби Кореяро ҷиҳати идомаи ҳамкорӣ дар самти такмили муҳтавои китобҳои дарсӣ, табодули таҷриба, инчунин рушди равандҳои рақамикунонӣ ва электроникунонии маводи таълимӣ изҳор дошта, таъкид намуд, ки Ҷумҳурии Корея омода аст, таҷрибаи пешрафтаи худро дар самти таҳия ва нашри китобҳои дарсӣ бо ҷониби Тоҷикистон ҳамкориро боз ҳам бештар намояд. Дар фарҷоми вохӯрӣ ҷонибҳо таъкид карданд, ки чунин мулоқотҳо ба таҳкими ҳамкориҳои минбаъда дар соҳаи маориф ва илм мусоидат намуда, барои баланд бардоштани сатҳ ва сифати китобҳои дарсӣ ва маводи таълимӣ заминаи мусоид фароҳам меоранд.
68
24.12.2025
