21.04.2025
Ҳамасола дар Ҷумҳурии Тоҷикистони соҳибистиқлол якшанбеи ҳафтаи сеюми моҳи апрел ҳамчун Рӯзи илми тоҷик таҷлил карда мешавад.
Раёсати Донишгоҳи давлатии тиҷорати Тоҷикистон бо мақсади дар сатҳи баланд ҷашн гирифтани Рӯзи илми тоҷик, рӯзҳои 21-26 апрел, яъне “Ҳафтаи илм”-ро, ки дар доираи он гузаронидани конференсияи илмию назариявии омӯзгорону донишҷӯён, озмуну маҳфилҳо ва дигар чорабиниҳои илмӣ ба нақша гирифта шудаанд, роҳандозӣ менамояд.
21 апрели соли 2025 ҷаласаи пленарии конференсияи илмию назариявии омӯзгорону донишҷӯён бахшида ба солҳои 2025 – 2030 “Солҳои рушди иқтисоди рақамӣ ва инноватсия” баргузор гардид, ки дар он муовини якуми вазири маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон, д.и.и., професссор Ҳошимзода Ҳомид Ҳасан, муовини раиси КОА-и назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон д.и.и., профессор Шарифзода Мумин Машокир, ки солҳои 2008-2017 сарварии донишгоҳро ба уҳда дошт, инчунин собиқ ректорони донишгоҳ, д.и.и., профессорон Бобоев Олимҷон Бобоевич ва Фақеров Ҳамидуллохон Нуриддинович иштирок намуданд.
Ҷаласаро муовини ректор оид ба илм ва робитаҳои байналмилалӣ, номзади илмҳои иқтисодӣ, дотсент Ҷамшед Машокиров ҳусни оғоз бахшида, нақши илмро дар рушди иқтисоди миллӣ ва шукуфоии кишвари азизамон муҳим арзёбӣ намуда, суханро ба муовини якум, муовини ректор оид ба таълим н.и.и., дотсент Қурбонов Абдукарим Раҳимович во гузошт.
Абдукарим Қурбонов меҳмонон ва аҳли толорро бо оғози “Ҳафтаи илм” табрику таҳният гуфта, нақш ва саҳми бузурги Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро дар фароҳам овардани шароити мусоид барои рушди ҳамаҷонибаи илми ватанӣ ва пешрафти корҳои илмию таҳқиқотӣ назаррас арзёбӣ намуд.
Инчунин гуфта шуд, ки дар Донишгоҳи давлатии тиҷорати Тоҷикистон соли 2024-ум 543 маводи илмии омӯзгорон, аз ҷумла 10 монография, 154 мақолаҳои дар маҷаллаҳои КОА-и Ҷумҳурии Тоҷикистон, 244 фишурдаи мақолаҳои дар конференсияҳои байналмилалию ҷумҳуриявӣ ва 135 мақолаи дар маҷаллаҳои мухталиф нашршуда, ташкил медиҳанд.
Дар соли 2024 -ум 9 нафар омӯзгори донишгоҳ рисолаи номзадӣ дифоъ намуда, 2 нафар пешдифои рисолаи докторӣ ва 7 нафар пешдифои рисолаи номзадиро гузаштанд.
Тибқи барномаи “Ҳафтаи илм”, ки 13 бахшро дарбар мегирад, 153 маърӯзаи омӯзгорон ва 270 маърӯзаи донишҷӯён мавриди баррасӣ қарор мегирад.
Ҳамчунин хотиррасон карда шуд, ки дар соли 2024 бо иқдоми раёсати илм ва инноватсия дар сомонаи расмии донишгоҳ ҷойгир намудани қисмати рӯнамоии маводи нашршудаи муҳаққиқони донишгоҳ ба роҳ монда шуд. Ин иқдом ба хотири васеъ намудани имкониятҳои рақамикунонии таҳсилот ва мутобиқ намудани соҳаи таҳсилот ба стандартҳои ҷаҳонӣ равона карда шудааст.
Мувофиқи нақшаи дурнамои корҳои илмӣ-таҳқиқотӣ барои солҳои 2021-2025, ки дар Маркази миллии патенту иттилоотии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба қайд гирифта шудааст, профессорону омӯзгорони донишгоҳ аз рӯи 5 самт, 20 мавзӯъ ва 382 зермавзӯъ таҳқиқоти илмӣ бурда истодаанд.
Дар идомаи конфронс муовини якуми вазири маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон, д.и.и., професссор Ҳошимзода Ҳомид Ҳасан, собиқ ректорони донишгоҳ, д.и.и., профессорон Бобоев Олимҷон Бобоевич, Фақеров Ҳамидуллохон Нуриддинович, Шарифзода Мумин Машокир доир ба аҳаммият ва нақши илм дар рушди иқтисодиёти кишвар суханронӣ намуда, донишҷӯёнро ба илмомӯзӣ, забондонӣ ва омӯхтани технологияҳои иттилоотии муосир даъват намуданд.
Сипас, н.и.и., и.в. дотсенти кафедраи менеҷмент, маркетинг ва иқтисодиёти меҳнат Абдураҳмон Ҳакимзода дар мавзуи “Масоили рушди маркетинги рақамӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон“ маърӯзаи пурмазмун намуда, бо мисолҳои мушаххас андешаҳояшро доир ба аҳаммият, мушкилот ва дурнамои рушди маркетинги рақамӣ дар кишвар баён намуд.
Дар хотимаи ҷаласаи пленарӣ ба омӯзгорони донишгоҳ Шаҳноза Пулатова, Комилҷон Алимов ва Рустамзода Фирӯз дипломҳои унвони илмии дотсент супорида шуда, бо туҳфаҳои хотиравӣ қадрдонӣ гардиданд.
Нимаи дуюми ҳамин рӯз кори конференсия дар бахшҳо оғоз гардид, ки он то 26-уми апрели соли ҷорӣ идома меёбад.
Хабарҳои дигар
-
Маркази барномаҳои байналмилалии Тоҷикистон ва Донишгоҳи Сент-Ҷорҷи Гренада ҳамкориро густариш медиҳанд Байни Муассисаи давлатии «Маркази барномаҳои байналмилалӣ» ва Донишгоҳи Сент-Ҷорҷи Гренада Созишномаи нави ҳамкорӣ ба имзо расонида шуд. Дар ин хусус АМИТ «Ховар» бо истинод ба Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон хабар медиҳад. Созишнома дар Гренада зимни мулоқоти муовини директори Маркази барномаҳои байналмилалӣ Тоҷиддини Баҳриддин ва президенти Донишгоҳи Сент-Ҷорҷи Гренада Мариос Лукас ба имзо расид. Санади имзошуда фарогири якчанд имконияти нав барои донишҷӯёни тоҷик буда, роҳҳои таҳсил, таҷрибаомӯзӣ ва рушди касбиро дар яке аз донишгоҳҳои бонуфуз боз менамояд. Тибқи мувофиқаи тарафайн, донишҷӯёни тоҷик аз тахфифҳои махсуси таҳсил, имкони гузаронидани коромӯзӣ ва резидентура, инчунин қабули бевосита ба зинаи бакалаврият бе расмиёти иловагӣ бархурдор мегарданд. Донишҷӯён метавонанд таҳсилро дар се давлат- Гренада, Англия ва Иёлоти Муттаҳидаи Амрико идома диҳанд. Ин имконият барои роҳ кушодани барномаҳои байналмилалӣ ва афзоиши дастрасии донишҷӯён ба таҳсилоти босифат мусоидат мекунад. Дар доираи ин созишнома Донишгоҳи Сент-Ҷорҷ бояд барои ҷавонони тоҷик теъдоди ҷойи қабулро зиёд кунад. Илова бар ин, донишҷӯён имкони дарёфти раводид бо маблағгузории донишгоҳ, ҳамчунин суғуртаи тиббии ройгон хоҳанд дошт. Дар ҷараёни музокирот таъкид шуд, ки васеъ шудани чунин имконият барои ҷавонони тоҷик дар рушди кадрҳои баландихтисоси байналмилалӣ саҳми муҳим мегузорад.
21
25.11.2025 -
Маҷлиси Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон 25 ноябр таҳти раёсати Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат, Раиси Ҳукумати кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон маҷлиси Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон баргузор гардид. Дар маҷлис, нахуст, гузориши вазири энергетика ва захираҳои об Далер Ҷумъа дар бораи Барномаи рушди соҳаи энергетикаи барқӣ барои солҳои 2026-2030 шунида шуд. Таъкид гардид, ки лоиҳаи қарори мазкур бо мақсади “Таъмини амнияти энергетикӣ ва истифодаи самараноки энергияи барқ”, ки яке аз ҳадафҳои калидии Стратегияи миллии рушди ҷумҳурӣ ба ҳисоб меравад, таҳия ва пешниҳод гардидааст. Зикр гардид, ки дар натиҷаи амалӣ намудани Барнома ба даст овардани натиҷаҳои зерин дар назар аст, аз қабили 2680 МВт иқтидори нави истеҳсолии энергияи барқ аз ҳисоби неругоҳҳои барқи обии нав, 253 МВт иқтидори иловагии истеҳсоли энергияи барқ аз ҳисоби азнавсозии неругоҳҳои амалкунанда ва барқарор гардидани 440 МВт иқтидорҳои аздастрафта бинобар фарсуда будани таҷҳизот, 1500 МВт аз ҳисоби энергияи офтоб, то ба 3 дарсад расондани сатҳи талафоти энергияи барқ дар шабакаҳои интиқоли барқ, то 9 дарсад расондани сатҳи талафоти энергияи барқ дар шабакаҳои тақсимоти барқ ва ба 5 млрд.киловат соат расонидани содироти энергияи барқ. Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон вазорату идораҳо ва мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилоятҳо ва шаҳру ноҳияҳоро вазифадор намуданд, ки барои амалигардонии Барномаи мазкур ва нақшаи чорабиниҳои он чораҳои дахлдор андешида, аз натиҷааш ҳар сол маълумот манзур намоянд. Ҳамчунин, дастур дода шуд, ки мавзуи мондани панелҳои офтобӣ дар хонаҳои мардум ва васлу ҳамоҳанг намудани онҳо бо шабакаҳои барқии кишвар омӯхта шавад. Ғайр аз ин, таъкид гардид, ки фарҳанги истифодаи сарфакоронаи неруи барқ дар байни мардум васеъ тарғиб карда шавад. Лоиҳаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Оид ба ворид намудани илова ба Кодекси ҷиноятии Ҷумҳурии Тоҷикистон”, ки ба хотири бартараф кардани камбудиҳои дар соҳаи энергетика ҷойдошта таҳия шудааст, дар маҷлиси навбатӣ баррасӣ гардид. Гуфта шуд, ки дар Қонуни мазкур барои истифодаи ғайриқонунии қувваи барқ, аз ҷумла барои истеҳсоли криптовалюта пурзур намудани ҷавобгарии ҷиноятӣ пешбинӣ гардидааст. Баъди муҳокима лоиҳаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Оид ба ворид намудани илова ба Кодекси ҷиноятии Ҷумҳурии Тоҷикистон” ва лоиҳаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Оид ба ворид намудани тағйиру иловаҳо ба Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи дигар пардохтҳои ҳатмӣ ба буҷет” барои баррасӣ ба Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ирсол гардид. Дар идомаи маҷлис, ҳамчунин, Барномаҳои давлатии рушди соҳаи фарҳанг ва санъат дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2026-2030, рушди содироти Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2026-2030, рушди ҳудудҳои табиии махсус муҳофизатшаванда дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2026-2030, Барномаи рушд ва рақамикунонӣ дар мақомоти иҷрои Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2026-2030 ва Барнома оид ба муқовимат ба эпидемияи вируси норасоии масунияти одам ва гепатитҳои парентералии вирусӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2026-2030, муҳокима гардида, хулосаҳои даркорӣ бароварда шуд. Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон вобаста ба иҷрои масъалаҳои дар маҷлиси навбатии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон матраҳгардида ба масъулини сохторҳои давлатӣ дастуру супоришҳо доданд. Дастурҳои дигар оид ба масъалаҳои мубрам, аз ҷумла захираи кофии маводи хӯрока, дар сатҳи баланди ташкилӣ гузаронидани зимистон, омода ва бо риояи қоидаҳои агротехникӣ кишт кардани заминҳои кишоварзӣ, вусъати корҳои ободонию созандагӣ ба истиқболи солгарди 35-уми ҷашни истиқлоли давлатӣ ва ғайра дода шуд.
24
25.11.2025 -
Чароғи равшани роҳи илму дониш 1. Фанҳои химия ва биология дар ташаккули андешаи илмӣ, ҷаҳонбинии экологии хонандагон ва рушди тафаккури мантиқӣ нақши барҷаста доранд. Ин ду фан на танҳо ба омӯзиши сохтор ва қонуниятҳои ҷаҳони моддӣ равона шудаанд, балки ба инсон ёрӣ мерасонанд, то моҳияти зиндагӣ, равандҳои табиӣ ва робитаҳои мураккаби байни организмҳо ва муҳити зистро дарк намояд. Химия ҳамчун «илми моддаҳо ва табаддулоти онҳо» ба хонанда қобилияти таҳлил, таҷрибаандӯзӣ ва кор кардан бо далелҳои мушаххасро меомӯзонад. Биология бошад, «илми ҳаёт» буда, ба омӯзиши сохтор, вазифа ва рушди организмҳои зинда, экосистемаҳо ва робитаи мутақобилаи инсон бо табиат бахшида шудааст. Махсусияти омӯзиши ин фанҳо дар он аст, ки натанҳо дониши назариявиро талаб мекунанд, балки амалия, таҷриба, мушоҳида ва таҳлилу муқоиса дар онҳо нақши ҳалкунанда доранд. Дар тарбияи хонандагон саҳми омӯзгорони химия ва биология бениҳоят арзишманд аст. Онҳо на танҳо дониш медиҳанд, балки хусусиятҳои муҳимми шахсӣ чун сабр, дақиқкорӣ, масъулият, муҳаббат ба табиат ва илм, тафаккури илмӣ ва малакаи таҳқиқро тарбия мекунанд. Муаллимони ин фан аксар вақт ба хонандагон роҳҳои ҳалли мушкилот, фикрронӣ дар асоси далелҳо, муносибати дуруст ба манбаи ҳаёт, яъне, табиат ва интихоби касби ояндаро меомӯзонанд. Дар байни чунин муаллимон, ки бо садоқат ва ихлос хидмат кардаанд, симои Тошпулод Камолиддинов ҷойгоҳи хос ва эҳтироми ҷудогона дорад. Номи ӯ бо некӣ ва эҳтиром ба забон оварда мешавад. Ӯ на танҳо муаллими фанҳои биология ва химия, балки тарбиятгари садҳо шогирди имрӯз муваффақ аст. Мавсуф нафарест, ки кори худро дӯст медорад, ба шогирдон муносибати падарона дорад, дар омӯзиши илмҳои табиӣ аз методҳои амаливу таҷрибавӣ истифода мекунад ва шахсе мебошад, ки беш аз ним аср ба мактаб ва маориф содиқона хизмат кардааст. Камолиддинов Тошпулод Камолиддинович 23 июли соли 1946 дар ноҳияи Абдураҳмони Ҷомӣ ба дунё омадааст. Аслан давраи наврасии ӯ ба замоне рост меояд, ки Тоҷикистон баъд аз ҷанги бузург роҳи созандагиро пеш гирифта буд. Соли 1970 пас аз хатми Донишгоҳи давлатии омӯзгории Тоҷикистон ба номи Садриддин Айнӣ фаъолияти омӯзгории худро оғоз намуд. Яъне, пас аз хатми мактаби олӣ дар ноҳияи Абдураҳмони Ҷомӣ дар муассисаи таҳсилоти миёнаи умумии №12 (солҳои 1970-1972), муассисаи таҳсилоти миёнаи умумии №4 (солҳои 1972-1982), муассисаи таҳсилоти миёнаи умумии №55 (солҳои 1989-1999) аз фанни химия ба насли наврас таълим дода, солҳои 1982-1989 директории муассисаи таҳсилоти миёнаи умумии №4-ро низ ба зимма дошт. Аз соли 1999 то ҳол дар литсейи ноҳия пешаи омӯзгориро идома дода, садҳо шогирдонро тарбия ва ба камол расонидааст. 55 сол боз синфхонаи мактаб барои муаллим Камолиддинов на танҳо кор, балки сарнавишт ва рисолати зиндагӣ аст. Ба ибораи дигар, ин солҳо на танҳо давраҳои корӣ, балки давраҳои ташаккули садҳо шогирд аст. 2. Портрети ҳар омӯзгор, пеш аз ҳама, аз рӯйи хислати ӯ эҳсос мешавад. Тошпулод Камолиддинов мардест оромгуфтор, фурӯтан ва боодоб. Ҳар қадам ва ҳар сухани ӯ ҳамчун шахсе, ки ба тарбия машғул аст, бо мулоҳиза, бо эҳтироми ҳамкорону шогирдон ва бо эҳсоси масъулияти бузург садо медиҳад. Хоксорӣ дар симои ӯ неруи маънавист. Ӯ бо рафтори ором, бо лаҳни мулоим ва бо табассум барои ҳар як хонанда шахсияти боэҳтиром ва намунаи инсони бузург мегардад. Ҳангоми хонанда будан, дар муассиса аксар вақти ман бо устод Камолиддинов мегузашт ва он замон дарк карда будам, ки агар мактаб хонаи омӯзиш бошад, яке аз сутунҳои он хона ӯст. 3. Омӯзгоре, ки кори худро дӯст медорад, ба хонандагон низ ин муҳаббатро интиқол медиҳад. Камолиддинов аз он муаллимонест, ки ҳангоми дарс додан ҳанӯз ҳам чашмонаш мисли ҷавони донишҷӯ ба омӯзиш медурахшад. Ӯ ҳастии хешро ба фанҳои химия ва биология бахшидааст ва талош мекунад, то хонанда низ ҳамин муҳаббатро эҳсос кунад. Ҳар дарси ӯ аз меҳнат, аз тайёрӣ, аз бодиққат будан ва аз масъулияти баланд шаҳодат медиҳад. Дониши муаллим на танҳо аз китоб ва таҷриба, балки аз ишқи самимӣ ба касб бармеояд. Ифодаи «муносибати падарона» дар мавриди ӯ тасодуфӣ нест. Шогирдон ӯро на танҳо ба сифати омӯзгор, балки чун роҳнамо, муҳофиз ва ҳимоятгари худ медонанд. Ҳар суханаш панд, танбеҳаш ҳикматомӯз ва меҳраш беғараз аст. Яке аз вижагиҳои асосии кору муносибати муаллим Камолиддинов ин аст, ки ҳаргиз ба дониши назариявии китоби дарсӣ қаноат намекунад. Барои ӯ дар омӯзиши химия ва биология назария бидуни амалия маъно надорад. Ҳамеша ин дуро дар якҷоягӣ истифода мебарад. Ҷойи таҷрибавӣ, таҷрибаҳои хурд, мисолҳои зиндаи олами атроф, таҷрибаҳои озмоишгоҳӣ ва саҳначаҳои амалии биологӣ – ин ҳама ҷузъҳои доимии дарси ӯянд. Ҳангоми нишон додани таҷриба, ба шогирдон мефаҳмонд: «Ҳар як қонуни химия дар табиат ҳаёт дорад. На ҳама чиз фақат дар китоб аст». Ман, ки бештар вақт дар чорабиниҳои ноҳиявӣ ба хондани шеъру баргузор намудани барномаҳои фарҳангӣ машғул будам, маҳз методи дарсдиҳӣ ва баргузор намудани машғулиятҳои амалию таҷрибавии муаллим Камолиддинов буд, ки ба фанни химия меҳр бастам ва дар озмуну олимпиадаҳои ноҳиявию вилоятӣ иштирок мекардагӣ шудам. 4. Яке аз хислатҳои вижаи масъулият таваҷҷуҳ нисбат ба нокомии хонандагон аст. Агар хонанда дар фан мушкил дошта бошад, ӯ ҳеҷ гоҳ намегузорад, ки он тӯлонӣ гардад. Бо тавозуъ мегӯяд: «Биё, писарам, имрӯз баъди дарс дар мактаб бимон, дарси иловагӣ мехонем». Бо хонандагон дарсҳои ройгони иловагӣ ташкилу баргузор мекард. Даҳҳо хонанда аз ҳамин дарсҳои иловагӣ роҳи худро ёфтанд, соҳиби дониш шуда, баъдан ба мактабҳои олӣ дохил гаштанд. Маҳз ҳамин муносибат ва даъвати муаллим Камолиддинов буд, ки ман дар дарсҳои иловагӣ иштирок мекардам. Натиҷа ин шуд, ки меҳрам нисбат ба ин фанҳо афзуд ва ҳангоми хонандаи синфи 9-10 буданам, ду сол аз ин фанҳо дар сатҳи ноҳияю вилоят (он солҳо танҳо хонандагони синфи 11 дар олимпиадаҳои ҷумҳуриявӣ ширкат мекарданд) сазовори ҷойҳои ифтихорӣ шудам. Мебоист, ки дар синфи 11 низ дар даври ҷумҳуриявӣ ширкат мекардам, аммо бо дастури мудири шуъбаи маорифи вақт, бо баҳонаи он ки аз фанни технологияи информатсионӣ дар ноҳия хонандаи донандаи ин фан нест, аз фанни технологияи информатсионӣ дар олимпиада ширкат кардам. Хуб дар ёд дорам, вақте мудири шуъбаи маориф ин дастурро медод, тағйироте дар симои устод Камолиддинов ба мушоҳида мерасид. Чун умедаш ба ман буд ва мегуфт, ки танҳо ту метавонӣ аз фанни химия соҳиби ҷой гардӣ ва номи литсейро муаррифӣ намоӣ. Вақте дид, ки дастурро бевосита мудири шуъбаи маориф медиҳад, дигар чизе гуфта натавонист. Он лаҳза гумон кардам, ки устод Камолиддинов дигар бо ман – шогирде, ки ду сол ба олимпиадаҳо омодааш карду дар охир самташро дигар кард, дигар мисли пештар муносибат намекунад. Аммо ин гумонам хато баромад. Муаллим бештар аз ҳар вақти дигар муносибати устодию шогирдиро идома дод ва ин муносибат то ҳол идома дорад. 5. Тошпулод Камолиддинов аз он омӯзгоронест, ки ҳаргиз ба як китоби дарсӣ қаноат намекунад. Китобхонаи шахсии ӯ аз даҳҳо асари олимони тоҷик, рус ва хориҷӣ иборат аст. Медидем, ки зимни дарсу машғулиятҳо аз китобҳои олимони хориҷӣ иқтибос меораду масъалаҳои химиявиро ҳал мекунад ва бо таҷрибаҳои гуногун рафти дарсҳоро рангин месозад. Ҳамин гуногунманбаӣ дар дарси ӯ муҳит ва муҳтавои амиқи таълимиро ба вуҷуд меовард. Ҳамасола чанде аз хатмкунандагони литсей ба муассисаҳои олии касбии Амрикову Россия дохил мешуданд. Вақте ки собиқ хатмкунандагон ва донишҷӯён ба дидори муаллимон меомаданд, ягона дархости муаллим Камолиддинов аз онҳо ин буд: «Ин дафъа омадед, дар доираи имконатон ба ман китобҳои химия биёред». 6. Аксар вақт синфхонаҳои оддӣ, ки чор девор ва чанд миз доранд, дар дасти омӯзгорони бузург ба озмоишгоҳ табдил меёбанд. Ин раванд дар синфҳои Камолиддинов пурра ба мушоҳида мерасад. Вай ҳар дарсро бо расмҳо, диаграммаҳо, таҷҳизоти содаи химиявӣ, намунаҳои биологӣ, ҷузъиёти олами зинда рангин менамуд. Бо ин амали муаллим синфхона ба «лабораторияи фикр» табдил меёфт ва медидем, ки шогирдон на танҳо ёд мегиранд, балки мефаҳманд ва баъзан ин ё он ҷирмҳои табииро аз наздик мебинанд. Муҳим аз ҳама, овози ором ва лаҳни мулоими ӯ ба дарки шогирдон таъсири мустақим дорад. Бисёр муаллимон агар бо садои баланд ин ё он амалеро таъкид кунанд, Камолиддинов бо сухани ором таъсир мегузорад. Ба шогирдон пайваста таъкид мекунад: «Фаҳмидани илм осон аст, агар аз дарки табиат оғоз кунӣ». Интегратсияи донишҳои назариявӣ ва амалии илмҳои табиӣ, таҳкими дониши амалии хонандагон, фаъолгардонии фикри таҳлилӣ, пурсиши доимии ҷаҳони зинда, ҷалби донишҷӯ ба тамоси мустақим бо табиат, ки ҳамчун методикаи таълим дар таҷрибаи педагогҳои пешқадам ҷой дорад, дар фаъолияти устод хеле равшан дида мешавад. Дар баробари ин, муаллимоне мисли ӯ фарҳанги педагогикӣ ва меъёрҳои инсонгароёнаи ҷомеаро пойдор нигоҳ медоранд. 7. Тошпулод Камолиддинов соҳиби 9 фарзанд аст ва бо таълиму тарбияи дурусту ҳадафманди ӯ имрӯз фарзандонаш дар самту соҳаҳои мухталиф кору фаъолияти назаррас доранд. Бахтиёр хатмкардаи ДТТ ба номи академик М. С. Осимӣ буда, номзади илмҳои иқтисодӣ ва муовини декан оид ба илм ва кор бо донишҷӯёни шартномавии факултети иқитисодиёти соҳаҳо ва идораи донишгоҳи мазкур, Сабоҳат хатмкардаи ДДОТ ба номи С. Айнӣ буда, омӯзгори синфҳои ибтидоии мактаби МТМУ №33-и ноҳияи Сино, Файзиниссо хатмкардаи ДТТ ба номи академик М.С. Осимӣ буда, соҳибкор, Ҳамзаалӣ хатмкардаи Донишгоҳи давлатии тиҷорати Тоҷикистон буда, соҳибкор, Рӯзигул хатмкардаи ДДОТ ба номи С. Айнӣ буда, муовини директор оид ба таълим дар ноҳияи А.Ҷомӣ, Холмаҳмад хатмкардаи Мактаби олии Кумитаи давлатии амнияти миллӣ буда, хизматчии давлатӣ, Зафар хатмкардаи ДТТ ба номи академик М.С. Осимӣ буда, соҳибкор, Назира хатмкардаи ДДОТ ба номи С. Айнӣ буда, омӯзгори фанни химияи МТМУ №55-и ноҳияи А. Ҷомӣ ва Маҳмадалӣ хатмкарадаи ДДТТ ба номи А. Сино буда, муовини директор оид ба корҳои табобатии ШМ КАТС-и ноҳияи А. Ҷомӣ ва табиби ғадудшиноси Маркази саломатии ноҳияи А. Ҷомӣ мебошанд. Муаллим Камолиддинов намоди зиёӣ ва омӯзгори асил, шахсияти ахлоқӣ, инсони хоксор ва мутахассиси сатҳи баланд аст. Агар дар як муассисаи илмии сатҳи баланд фаъолият мекард, табиист, ки яке аз олимони на танҳо сатҳи ҷумҳурӣ, балки сатҳи байналмилалӣ мебуд, аммо ӯ беш аз ним аср дар мактаб фаъолият кардааст ва ин хидмат ҳеҷ гоҳ аз хотираҳо фаромӯш нахоҳад шуд. Беҳуда нагуфтаанд, ки агар мехоҳӣ миллат рушд кунад, омӯзгорро эҳтиром кун. Дар шахсияти устод Камолиддинов маҳз ҳамин арзишҳо таҷассум ёфтаанд: меҳрубонӣ, хоксорӣ, садоқат, илмомӯзӣ, серталабӣ, муҳаббат ба шогирдон. Мероси ӯ китобу дастурҳои таълимӣ нест, балки наслҳост. Наслҳое, ки садҳо олиму муҳаққиқ ва касбу кори гуногун дорад. Онҳое, ки дар мактаб аз дарси ӯ баҳра бурдаанд, имрӯз дар ҷомеа боиси ифтихори давлату миллат ва худи муаллим Камолиддинов ҳастанд. Воқеан ҳам, дар зиндагии мо шахсоне ҳастанд, ки нақши онҳо дар сарнавишт ва ҷаҳонбинии мо фаромӯшношуданӣ мемонад. Барои ман чунин шахс омӯзгори химия ва биология, муаллиме, ки на танҳо дарс медод, балки роҳи фикр кардан, таҳлил анҷом додан ва ҷустуҷӯи ҳақиқатро меомӯхт. Муаллим бо овози орому мулоим, бо эҳтирому самимият ва қалби пурмеҳр ҳар дарсро ба як сафари нав дар олами дониш табдил медод. Имрӯз ба ҳар дастоварде, ки ноил мешавем, пеши назар симои муаллиме падидор мешавад, ки бо оромӣ, меҳрубонӣ ва садоқат моро ба роҳи илм раҳнамоӣ намуд. Шахсияти чунин устодон дар хотирҳо ҷовидонӣ ва меҳри онҳо дар дилҳо боқӣ мемонад. Нафароне чун муаллим Камолиддинов чароғҳои равшани роҳи маорифанд, зеро муҳаббат ва меҳри ин гуна устодон дар дилҳо боқӣ ва симои онҳо чун рамзи садоқат, инсонгароӣ ва донишомӯзӣ ҷовид мемонад. Эҳсон Сафарзода, «Омӯзгор»
17
25.11.2025
