06.09.2025
Бо мақсади истиқболи шоистаи ҷашни 34-солагии Истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дар партави сиёсати созандаи Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, имрӯз, 6 сентябри соли 2025 дар Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон шанбегии умумӣ бо иштироки фаъолонаи кормандон баргузор гардид.
Иқдоми мазкур дар асоси арзишҳои ватандӯстӣ ва эҳтиром ба муҳити зист сурат гирифта, барои тозаву озода нигоҳ доштани ҷойи кор, ободу зебо гардонидани гирду атроф ва фароҳам овардани фазои идона роҳандозӣ гардид.
Зимни баргузории шанбегӣ тамоми ҳудуди дохилӣ ва берунии вазорат аз партовҳо, хасу хошок ва алафҳои бегона тоза карда шуда, роҳраву гулгаштҳо ба тартиб дароварда шуд.
Ин иқдоми ободонӣ ва тозакорӣ танҳо як амалиёти маъмулии хизматӣ набуда, балки ифодаи рӯшани арҷгузорӣ ба арзишҳои миллӣ, эҳтиром ба муҳити зист ва масъулияти шаҳрвандии кормандони вазорат дар арафаи таҷлили Истиқлоли давлатӣ мебошад.
Хабарҳои дигар
-
РАВАНДИ БАРГУЗОР НАМУДАНИ КОРҲОИ ОБОДОНИВУ СОЗАНДАГӢ, ТОЗАЮ ОЗОДА КАРДАНИ ҲУДУДУ АТРОФИ МУАССИСА Бо ифтихору сарфарозӣ ва дар партави сиёсати хирадмандонаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, бо мақсади истиқболи шоистаи ҷашни муқаддасу бузурги миллӣ – Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон рӯзи шанбе, санаи «06» сентябри соли 2025 дар Маркази ҷумҳуриявии таълимию методии назди Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон шанбегии умумӣ баргузор гардид. Истиқлолият барои миллати тоҷик рамзи шараф, худшиносӣ, ватандӯстӣ ва бақои давлатдорӣ маҳсуб мешавад. Аз ин рӯ, кулли кормандони Марказ бо ҳисси баланди ифтихор ва масъулияти шаҳрвандӣ ба корҳои ободониву тозакорӣ саҳм гузошта, бо ташаббус ва садоқати хоса дар шанбегии умумӣ иштирок намуданд. Дар рафти баргузории шанбегӣ тамоми ҳудуди дохилӣ ва берунии муассиса аз партовҳои маишӣ, хасу хошок ва алафҳои бегона тоза карда шуд. Кормандон гурӯҳ-гурӯҳ тақсим шуда, роҳравҳо, гулгаштҳо ва майдончаҳои назди бино аз нав тоза ва озода гардиданд. Ин иқдом муҳити муассисаро тоза ва солим гардонд. Ҷиҳати зебо ва сабз гардонидани атрофи муассиса гулу гулгаштҳо ва ниҳолҳои сояафкани атрофи муассиса ба тартиб дароварда шуданд. Ин амал ҳамчун рамзи сабзу хуррамӣ ва ҷовидонии Истиқлолият дониста мешавад. Ҳамзамон, дарахтони мавҷуда аз нав сафед карда шуданд, ки ҳам намуди зоҳириро зебо сохт ва ҳам барои муҳофизати дарахтон аз ҳашароти зараровар аҳамияти калон дорад. Дар саҳни муассиса парчамҳои давлатӣ, шиору овезаҳои ватандӯстӣ ва рамзҳои миллии ифтихорӣ гузошта шуданд. Ин иқдом рӯҳияи идона ва муҳаббат ба Ватанро миёни кормандон боз ҳам тақвият бахшид. Баргузории шанбегӣ на танҳо амалиёти одии тозакорию ободонӣ буд, балки рамзи эҳтиром ба арзишҳои миллӣ ва саҳми кормандони Марказ дар пешвози ҷашни муқаддаси Истиқлолият маҳсуб мегардад. Дар ҷараёни он кулли кормандон бо якдилӣ ва ҳамбастагӣ ширкат варзиданд, ки ин худ нишонаи ватандӯстӣ, меҳнатдӯстӣ ва масъулияти шаҳрвандии онҳо мебошад. Ин чорабинӣ собит сохт, ки бо ҳамдастӣ ва ташаббуси умумӣ метавон муҳити зистро ободу зебо гардонд ва фазои тозаю хуррамро ба насли имрӯзу фардо боқӣ гузошт. Ҳамзамон, ин иқдом ба тарғиби фарҳанги меҳнат ва эҳтиром ба арзишҳои Истиқлолият мусоидат кард. Дар натиҷаи баргузории шанбегӣ, ҳудуди муассиса симои тоза, зебо ва идона пайдо намуд. Ҳамаи кормандон бо рӯҳияи идона ва ҳисси баланди масъулият дар назди Ватан фаъолият карданд. Ин чорабинӣ собит сохт, ки Маркази ҷумҳуриявии таълимию методӣ бо тамоми нерӯ ва имконият барои пешвози шоистаи ҷашни муқаддаси Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон омода мебошад.
55
06.09.2025 -
ИСТИҚЛОЛИ ДАВЛАТӢ-АСОСИ ХУШБАХТӢ ВА РУШДИ ДАВЛАТДОРИИ МИЛЛӢ Истиқлол барои мо иззату шарафи инсонӣ, нангу номуси миллӣ ва гузашта аз ин, бузургтарин дастовард ва муқаддастарин неъмат мебошад. Эмомалӣ Раҳмон Барои ҳар як давлат ва қавму миллат доштани Истиқлоли давлатӣ яке аз бузургтарин арзиши умумибашарӣ ба ҳисоб меравад. Зеро истиқлол рамзи озодӣ, ҳуқуқбунёдӣ, якдилию якмаромӣ буда, роҳи пурсаодати миллатро тавассути фароҳам овардани неъматҳои моддию маънавӣ ва дастовардҳои сиёсию иқтисодӣ мекушояд. Аз ҳамин нуқтаи назар, мафҳум ва моҳияти “истиқлолият” дар таълимоти як қатор олимону равшанфикрон ба сифати беҳтарин неъмат ва заминаи асосии хушбахтии инсоният шарҳу тавзеҳ дода шудааст. Масалан, назарияи Ҷ. Локк доир ба пойдории истиқлолият мавқеи назаррас дошта, таълимоти ӯ дар ташаккул ва инкишофи таълимоти истиқлолияти ИМА таъсири амиқ расонидааст. Аз ин бар меояд, ки истиқлолият ҳамчун падидаи сиёсӣ дар таҳкими давлатдорӣ, рушди соҳаҳои мухталифи ҳаёти ҷамъиятию сиёсӣ ва аз ҳама муҳим дар болоравии донишҳои сиёсию ҳуқуқӣ нақши меҳвариро ишғол менамояд. Истиқлолият ҳамчун таълимоти сиёсӣ барои ояндаи давлат ва хушбахтии ҳаёти халқ заминаи мусоиди ташкилию ҳуқуқиро фароҳам меорад, ки омӯзиши ҷанбаҳои назариявию амалии он ба болоравии сатҳи маърифатнокии ҷомеа таъсири мусбат мерасонад. Ҳамин тавр, Т. Пайн дар рисолаи худ таҳти унвони “Ақли солим” масъалаи истиқлолро мавриди омӯзиш қарор дода, ба хулосае меояд, ки истиқлолият дар раванди идоракунии ҷумҳуриявӣ мардум ва кишварро ба озодию хушбахтӣ мерасонад. Дар ин замина, ба масъалаи истиқлолгароӣ диққати махсус додан зарур аст. Мусаллам аст, ки назарияи истиқлолхоҳӣ ва ё истиқлолгароӣ дар таърихи башарият давраҳои муайяни худро доранд ва барои расидан ба Истиқлоли давлатӣ донишҳои бузурги сиёсӣ, хирадсолорӣ ва доштани ҳисси миллӣ асос шуда метавонад, зеро “истиқлолият назарияи сиёсиест, ки ба роҳбарияти олӣ ва ҳокимияти сиёсӣ пайваст аст”. Бинобар ин, роҳбари сиёсии кишвари мо, ки табиатан хирадсолорӣ ва ҳисси ватандӯстию хештаншиносиро аз рӯзҳои ба сари қудрат омаданашон ҳадафи бевоситаи роҳбарии худ қарор дода буд, ба масъалаи пойдории Истиқлоли давлатӣ ҷидду ҷаҳд намуд. Дар ин роҳ, ба ҳамаи душвориҳо ва бархӯрди нооромиҳои замони ҷанги шаҳрвандии таҳмилӣ нигоҳ накарда, барои ояндаи давлат ва миллати соҳибтамаддуни хеш истиқлолро таъмин намуд. Истиқлоли давлатӣ таҳти роҳбарӣ ва заҳмату талошҳои шабонарӯзии Пешвои муаззами миллат ба як консепсияи бузурги илмӣ табдил ёфтааст, ки аҳамияти он ба ташаккул ва инкишофи давлатдории миллӣ вобастагии амиқ дорад. Якум, Истиқлоли давлатӣ дар масири таърихи давлатдории миллӣ ҷойгоҳи худро муайян намудааст. Зеро истиқлол маҳз барои мардуми куҳанбунёду тамаддунсози тоҷик, ки аз азал дар роҳи муваффақ шудан ба истиқлолият мубориза мебурданд, санаи фаромӯшношуданӣ ба ҳисоб меравад ва метавон гуфт, ки рӯзи 9- уми сентябри соли 1991 барои давлат ва миллати тоҷик санаи барқарор гардидани адолати таърихӣ баҳисоб меравад. Дуюм, истиқлолият заминаи асосиро барои соҳиби давлатдории мустақили миллӣ гардидани миллати тоҷик фароҳам овард ва он рамзи асосии дар арсаи байналмилалӣ парафшон шудани парчами давлати тоҷикон мебошад. Маҳз, бо шарофати Истиқлоли давлатӣ Тоҷикистон дар созмонҳои бонуфузтарини байналмилалӣ узвияти комилҳуқуқ ва як овози баробар дорад, ҷомеаи ҷаҳонӣ кишвари моро мешиносад ва пешниҳодҳои онро дастгирӣ менамояд. Дар ин замина, амалигардии нияту орзуи ҳар як сокини мамлакат, пешрафти давлат ва ободии Ватан танҳо дар шароити сулҳу оромӣ, суботи сиёсӣ ва Ваҳдати миллӣ имконпазир мебошад. Сеюм, истиқлоли сиёсӣ дар самти вусъат бахшидани корҳои ободонию созандагӣ, ҳалли мушкилоти иқтисодию иҷтимоии давлат ва ҷомеаи шаҳрвандӣ шароити мусоидро фароҳам овард. Тавре аён аст, аз баракати истиқлол ва пойдории суботи ҷомеа симои кишвари азизамон аз пойтахти он – шаҳри Душанбе сар карда, то дурдастарин деҳаҳо ба таври куллӣ дигаргун шудааст, бисёр мушкилоти иҷтимоии сокинон бартараф гардидааст ва сатҳу сифати зиндагии мардумамон хеле боло рафтааст. Чорум, Истиқлоли давлатӣ имкон дод, ки Тоҷикистон таҳти сиёсати хирадмандонаи Пешвои миллат дар самти ташаккул ва инкишофи тамоми соҳаҳои иҷтимоӣ, аз ҷумла тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ, меҳнат ва шуғли аҳолӣ, кор бо занон ва оила, ҷавонон, варзиш ва даҳҳо самти дигар тавассути қабули як қатор барномаю стратегияҳои давлатӣ ба натиҷаҳои назаррас ноил гардиданд. Махсусан, дар замони Истиқлоли давлатӣ рушди маориф, илм ва фарҳанг дар сиёсати давлат ва Ҳукумати Тоҷикистон самти афзалиятнок эълон гардиданд. Панҷум, аз файзи истиқлол ва Ваҳдати миллӣ мардуми тоҷик бо дарки худшиносию худогоҳӣ ва дар заминаи сиёсати давлатӣ тавонист, ки беҳтарин арзишҳои миллии худро аз нав эҳё намоянд, онҳо худшиносиву худогоҳии миллиро ҳамчун мояи ифтихори миллӣ арзёбӣ намуданд. Ин раванд имкон дод, ки халқи равшанфикри тоҷик на танҳо фарҳанги беназири давлати куҳанбунёди худро эҳё намуданд, балки онро ба талаботи давлатдории навини худ ва ба воқеияти ҷаҳони муосир мутобиқ сохта, дар арсаи байналмилалӣ ба таври шоиста муаррифӣ намоянд. Шашум, дар заминаи Истиқлоли давлатӣ хусусиятҳои миллати таърихан шаҳрсозу шаҳрнишин будани халқи тоҷик аз нав эҳё гардид ва бо пуштибонӣ аз неру ва заковати таърихии Пешвои миллат халқи барӯманди тоҷик ҳамчун пешқадамони тамаддуни заминдорӣ ва кишоварзӣ эътироф шудаанд. Дар ин росто, дар кишвари мо ислоҳоти куллии соҳаи кишоварзӣ, аз ҷумла ислоҳоти замин амалӣ гардида, фаъолияти соҳа ба шароити даврони муосир мутобиқ гардонида шуд. Натиҷаи онро мо дар майдони боғу киштзорҳои сарсабз мебинем, ки дар асоси дастгириҳои давлатӣ соҳаи кишоварзии мамлакат тавассути ҷорӣ намудани технологияҳои инноватсионӣ рушд ёфта, барои расидан ба яке аз ҳадафҳои стратегии кишвар – ҳифзи амнияти озуқаворӣ заминаи воқеӣ гузошта шуд. Ҳафтум, дар даврони соҳибистиқлолӣ бо дарназардошти шароиту имкониятҳои мавҷудаи Тоҷикистон дар самти тараққӣ додани саноати кишвар, рушди илму техникаи муосир ва тақвияти раванди идоракунии муосир, соҳаи саноати мамлакат аз низоми аграриву саноатӣ ба модели саноативу аграрӣ ва саноатикунонии босуръат табдил дода шуданд. Дар заминаи амалӣ гардидани ҳадафҳои стратегӣ дар кишвари тозаистиқлоламон як қатор корхонаи хурду бузурги саноатӣ бунёд шудаанд ва сохтмони боз садҳо иншооти истеҳсолӣ идома дорад. Ин раванд дар заминаи Истиқлоли давлатӣ вусъати тоза пайдо намуда, бо дарназардошти афзоиши аҳолӣ даҳҳо ҳазор ҷойи нави корӣ ташкил мегардад, ки дар ҳалли масъалаҳои иҷтимоии аҳолии мамлакатамон саҳми бузург ба ҳисоб меравад. Ҳаштум, мавриди истифода қарор додани даҳҳо иншооти нави энергетикӣ, аз ҷумла мавриди баҳрабардорӣ қарор додани навбати якум ва дуюми иншооти бузурги аср – неругоҳи барқи обии «Роғун», сохтмони ҳазорҳо километр роҳу шоҳроҳ ва пулҳо дар заминаи Истиқлоли давлатӣ рӯйи кор омаданд. Илова бар ин, Тоҷикистони сепорча ба қаламрави воҳиду транзитӣ табдил дода шуд. Ҳамзамон, давлат аз бунбасти коммуникатсионӣ раҳоӣ ёфт ва ҳадафи стратегии дар ин самт эълонамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон иҷро гардид. Нуҳум, дар раванди муносибатҳои байналмилалӣ пешбурди сиёсати «дарҳои кушода» яке аз масъалаҳои рушди сиёсати дохилӣ ва хориҷӣ ба ҳисоб меравад. Раванди сиёсати «дарҳои кушода» имкон фароҳам овард, ки бо ҳамаи давлатҳои ҷаҳон ва созмонҳои бонуфузи байналмилалӣ робитаҳои дӯстӣ ва ҳамкориҳои мутақобилан судманд ба роҳ монда шаванд. Агар феълан таҳлил намоем, Тоҷикистон дар арсаи байналмилалӣ ба сифати давлати ташаббускору пешсаф дар ҳалли мушкилоти глобалии вобаста ба обу иқлим эътироф гардидааст ва ташаббусҳои Тоҷикистон аз ҷониби ҷомеаи ҷаҳонӣ, яъне Созмони Милали Муттаҳид дастгириву ҷонибдорӣ ёфта, дар миқёси сайёра амалӣ гардида истодаанд. Ҳамин тавр, Истиқлоли давлатӣ- асоси хушбахтӣ ва рушди давлатдории миллӣ ба ҳисоб рафта, заминаҳои мусоидро дар самти ташаккул ва инкишофи тамоми соҳаҳои ҳаёти сиёсию ҷамъиятӣ фароҳам меоварад. Истиқлол- падидаи арзишмандтарини сиёсию ҳуқуқӣ дар таъмини суботи ҷомеа, ҳифзи манфиатҳои иқтисодию иҷтимоии давлат, фароҳам овардани шароити мусоиди зиндагии мардум ва сарчашмаи асосии пойдории давлат маҳсуб меёбад. Дар ин замина, дар навбати аввал бояд ба мафҳум ва моҳияти истиқлол, ки дар боло зикрашон рафт, аҳамияти аввалиндараҷа дод. Дуюм ин ки Истиқлоли давлатиро ба сифати иди миллӣ ва наҷоти миллат дар масири таърихи башарият маънидод кардан зарур аст ва насли ҷавони миллатро мебояд ба ҷанбаҳои назариявии ин дастоварди бузурги миллати сарбаланди тоҷик таваҷҷуҳ бештар зоҳир намоянд. Корнамоиҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ- Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро дар самти барқарорсозии сулҳу субот ва ба вуҷуд овардани истиқлоли сиёсӣ дар ҷомеаи мутамаддини тоҷик пайваста мутолиа намуда, бо пуштибонӣ аз назарияи истиқлолхоҳии Пешвои миллат ва пойдории истиқлолу Ваҳдати миллӣ дар Тоҷикистони азиз саҳми бевоситаи хешро гузоранд. Даврон Сафарзода, ректори Академияи идоракунии давлатии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон
275
05.09.2025 -
МУБОРАК ДАРСИ СУЛҲУ РӮЗИ ДОНИШ (Бардошт аз суханронии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба ифтихори оғози соли нави таҳсил, таҷлили Рӯзи дониш ва Дарси сулҳ) Суханронии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба муносибати Рӯзи дониш ва Дарси сулҳ аз баррасии вазъи геополитикии ҷаҳони муосир, таҳкими сулҳу суботи ҷомеаи башар, фароҳам овардани фазои орому осуда барои рушди соҳаҳои гуногуни ҳаёти мамлакат, бахусус соҳаи маориф оғоз гардид, ки бесабаб набуд. Зеро сулҳ сарчашмаи рушди ҷомеаи донишмеҳвар, омили бақо ва пешрафти ҷомеа, маҳаки таҳкимбахши илму дониш ҳисобида мешавад, бе сулҳ дониш вуҷуд дошта наметавонад, аз ҷониби дигар, инсоният бо рушди илму такмили пайвастаи дониш сулҳро дар олам устувор менамояд, ин мафҳумҳо дар ҳамбастагӣ бо якдигар афкори солими инсонҳоро зиннат мебахшад. Дарси сулҳ ҳисси ватандӯстӣ, арҷгузорӣ ба илму маърифат ва шукргузорӣ аз неъмати сулҳу суботро дар замири ҳамагон чун чароғи фурӯзандаи маърифат ва шарти асосии рушди маънавияти инсон поянда нигоҳ медорад. Дарси сулҳ дар даврони истиқлол ба суннати боарзиштарини ҷомеа бадал ёфтаву ҳадафи он дар фазои орому осуда рушди нерӯи инсонӣ ба шумор меояд. Бино ба таъкиди Президенти кишвар авзои имрӯзаи ҷомеаи башарӣ ҷавонони моро водор месозад, ки андешаи сулҳу субот ва ваҳдату ҳамдигарфаҳмиро ҳамчун ҷузъи муҳимтарину ҷудоинопазири фарҳанг ва ҳувияти миллӣ қабул карда, ба хотири таҳкими ҳарчи бештари ин неъмати бебаҳо саъю талош намоянд. Ташаббуси навбатии кишвари мо доир ба «Даҳсолаи таҳкими сулҳ ба хотири наслҳои оянда» идомаи мантиқии талошҳои сулҳхоҳонаи Тоҷикистон дар арсаи байналмилалӣ мебошад. Сафарбар намудани саъю талоши ҷомеаи ҷаҳонӣ ба ҳалли мусолиматомези мушкилоти сайёра, аз қабили мухолифатҳо, ҷангу низоъҳо, фақру нобаробарӣ ва тағйирёбии иқлим, ки ба сулҳу амнияти наслҳои оянда хатар доранд, моҳияти ташаббуси моро ташкил медиҳад. Ба андешаи мо, ташаббусҳои сулҳхоҳонаи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар замони муосир мазмун ва равиши тоза касб менамоянд, зеро дар мағз андар мағзи онҳо орзуву ормонҳои ҷомеаи башар маскан гирифтааст. Аз ин рӯ, оғоз гардидани Рӯзи дониш бо Дарси сулҳ азми ҳамагонро барои ташаккули ҷаҳонбинии сулҳҷӯёна ва тарбияи инсони таҳаммулгаро қавӣ менамояд. Дар суханронии Пешвои миллат ба муносибати Рӯзи дониш ва Дарси сулҳ ислоҳоти соҳаи маориф ҷойгоҳи хоса дошт. Зеро дар сиёсати Пешвои миллат маориф самти афзалиятнок эълон гардида, илова ба маблағҳои буҷетӣ ҳар сол ба соҳаи маориф аз ҳисоби лоиҳаҳои сармоягузории давлатӣ маблағҳои зиёд ҷудо карда мешаванд. Дар 34 соли соҳибистиқлолӣ соҳаи маориф аз ҳисоби буҷети давлатӣ 67,4 миллиард сомонӣ ва аз ҳисоби лоиҳаҳои сармоягузории давлатӣ 6,2 миллиард сомонӣ, яъне дар маҷмуъ, 73,6 миллиард сомонӣ маблағгузорӣ гардидааст. Сарвари давлат бо қаноатмандӣ иброз доштанд, ки тайи даврони соҳибистиқлолӣ аз ҷониби соҳибкорони ватандӯсти кишвар ва шахсони саховатпеша ба маблағи 1 миллиарду 700 миллион сомонӣ 1435 муассисаи соҳаи маориф бо 231 ҳазор ҷойи нишаст сохта, ба истифода дода шудааст. Президенти мамлакат ҳамкории шахсони саховатпеша ва соҳибкорони ватандӯстро барои бунёди муассисаҳои соҳаи маориф амали солеҳ ва иқдоми нек дар рушди соҳаи маориф арзёбӣ намуданд. Таваҷҷуҳ ба сифати таҳсилот аз нуктаҳои меҳварии суханронии Президенти мамлакат маҳсуб мешуд. Таҳсилоти олии касбӣ яке аз пояҳои асосии рушди иҷтимоиву иқтисодии ҳар як давлат ба шумор меравад, - таъкид доштанд Пешвои миллат ва афзуданд, ки дар ҷаҳони муосир, ки босуръат тағйир ёфта, талаботи бозори меҳнат пайваста нав мегардад, зарурат ба таҳсилоти олӣ ҳамчун муҳити тавлиди дониш, технология ва инноватсия беш аз пеш эҳсос мегардад. Маҳз тавассути таҳсилоти олии босифат ҷомеа метавонад ба кадрҳое такя намояд, ки бо дониш, масъулиятшиносӣ ва диди васеъ муҷаҳҳаз буда, дар ҳама соҳаҳои ҳаёт нақши фаъол бозида метавонанд. Ба андешаи мо, ин таъкиди роҳнамунсоз бояд сармашқи кори ҳамаи кормандони соҳаи маориф, аз кормандон то устодону донишҷӯён қарор бигирад. Зеро дар бозори меҳнат на шумора, балки сифат бартарӣ дорад. Тарбияи мутахассисони мусаллаҳ бо донишҳои замонавӣ вазифаи ҷонии роҳбарону кормандони соҳа аст, ки Донишгоҳи давлатии омӯзгории Тоҷикистон ба номи С.Айнӣ аз он истисно нест. Дар масъалаи баланд бардоштани сатҳу сифати таҳсил дар соли таҳсили 2024-2025 гурӯҳи кории доимоамалкунанда дар ҳайати 17 нафар устодони Донишгоҳ ҳамчун коршинос (эксперт) бо фармоиши ректор таъсис дода шуд. Гурӯҳи корӣ вазифадор гардид, ки мунтазам дарсҳои омӯзгорони кафедраҳоро таҳлилу баррасӣ намоянд. Дар шаш моҳи соли ҷорӣ 160 машғулиятҳои дарсии устодони кафедраҳоро таҳлил карда, сифати дарсҳоро баҳодиҳӣ намуда, тавсияву пешниҳодҳои худро ҷиҳати беҳтар шудани раванди таълим ва дар шакли салоҳиятнокӣ баргузор намудани дарсҳо, манзур намуданд. Фикр мекунам, ин тадбир яке аз омилҳои баланд бардоштани сифати таҳсил мебошад. Таҷриба нишон дод, ки мароқ зоҳир намудан ба сифати таҳсил динамикаи донишандӯзиро давра ба давра боло мебарад. Дар натиҷаи андешидани тадбирҳои самарабахш дар нимсолаи аввали соли хониши 2025 шумораи донишҷӯёни танҳо бо баҳои аъло таҳсилдошта ба 657 нафар баробар шуд, ки ин рақам дар соли таҳсили сипаригардида 447 нафарро ташкил медод. Ҳамчунин шумораи гирандагони стипендияи аъло аз 430 нафари соли сипаригардида, ба 581 нафар расид. Боло бурдани сифати таълим ба ҷалби устодони соҳибунвон низ марбут мегардад. Аз ин рӯ, фоизи омӯзгорони соҳибунвон дар донишгоҳи мо дар раванди болоравӣ қарор дошта, аз шумораи умумии 630 корманди доимӣ, 305 нафарашон ё 48,4% унвон ва дараҷаи имлӣ доранд, ки нисбати соли гузашта 4,4% зиёдтар аст. Роҷеъ ба таъкиди Президенти мамлакат оид ба баланд бардоштани сифати таҳсилот ҳаминро зикр кардан бамаврид аст, ки муассисаи “Раддабандии муассисаҳои олӣ”-и Шурои сифат ва арзёбии таҳсилоти олӣ “HEQAC” пас аз санҷишу таҳлилҳои самтҳои гуногуни фаъолияти 422 муассисаи олии 55 кишвари ҷаҳон “Раддабандии муассисаҳои олӣ” дар соли 2025-ро интишор намуд. Аз ҷумла, аз Тоҷикистон дар ин раддабандӣ 3 муассисаи олии кишвар – Донишгоҳи давлатии Хуҷанд ба номи Бобоҷон Ғафуров дар зинаи 184 ва Донишгоҳи давлатии тиббии Хатлон дар зинаи 329 мавқеъ гирифтаанд. Хушбахтона, Донишгоҳи давлатии омӯзгории Тоҷикистон ба номи Садриддин Айнӣ миёни муассисаҳои олии ҷаҳон бо гирифтани 8136 хол дар ин раддабандӣ ҷойи 8-умро сазовор гардида, бо ин тартиб дар Ҷумҳурии Тоҷикистон мавқеи аввалро соҳиб шуд. Дар таърихи муассисаҳои таҳсилоти олии кишвар бори нахуст аст, ки яке аз донишгоҳҳо соҳиби холи баланди сатҳи ҷаҳонӣ гардида, ба даҳгонаи ин раддабандӣ ворид шуд. Бо мақсади ба роҳ мондани назорати ҳамаҷониба дар самти амалӣ намудани таъкидҳои пайвастаи Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон оид ба рушди ҳамаҷонибаи забонҳои хориҷӣ, махсусан забонҳои русӣ ва англисӣ дар самти рушд ва инкишофи бисёрзабонӣ, дар донишгоҳ 2 маркази фарҳангӣ аз қабили “Маркази Чинӣ” ва “Маркази Кореягӣ” бунёд ёфта, ҳамзамон “Маркази русӣ” пурра ба талаботи замон ҷавобгӯ, таъмир ва бо технологияҳои навин муҷаҳҳаз гардонида шуд. Дар кутоҳтарин муддат бо намояндагони Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон маросими ифтитоҳи марказҳо ба роҳ монда мешавад. Пешвои миллат ба масъалаи омода кардани омӯзгорони соҳаи табиатшиносӣ, дақиқ ва риёзӣ таваҷҷуҳ намуда, баён доштанд, ки дар оянда аз фанҳои табиатшиносӣ, дақиқ ва риёзӣ омӯзгорону муҳаққиқони сатҳи баландро омода намуда, раванди амалишавии Бистсолаи омӯзиш ва рушди фанҳои табиатшиносӣ, дақиқ ва риёзӣ дар соҳаи илму маорифро тақвият бахшем ва бо мақсади омода намудани омӯзгорони баландихтисоси равияҳои табиатшиносӣ, дақиқ ва риёзӣ қабули довталабонро ба гурӯҳҳои буҷетӣ зиёд намоянд. Вобаста ба ин нуктаи муҳим мо аллакай иқдоми амалиро роҳандозӣ кардем ва дар ДДОТ ба номи С. Айнӣ аз шумораи умумии донишҷӯён 6935 ё 41% донишҷӯён дар равияҳои табиатшиносӣ, дақиқ ва риёзӣ таҳсил менамоянд, ки аз онҳо 4098 нафар ё 59,1% буҷавӣ мебошанд. Тибқи дастури Пешвои миллат шумораи донишҷӯёни гурӯҳҳои буҷетӣ дар равияҳои омӯзгорӣ боз ҳам бештар карда мешаванд. Рушди педагогикаи ватанӣ низ дар маркази таваҷҷуҳи Пешвои миллат қарор гирифта, иброз гардид, ки мо педагогикаи миллии худро бо истифода аз дастоварду навгониҳои замони муосир ташаккул диҳем ва анҷом додани ин кор, пеш аз ҳама, вазифаи олимони соҳаи педагогика мебошад. ДДОТ ба номи С. Айнӣ ба сифати яке аз муассисаҳои таҳсилоти олии касбии мамлакат барои рушди педагогикаи ватанӣ саҳми назаррас мегузорад. Дар таълифоти устодони донишгоҳ такя ба ҷанбаҳои педагогикаи миллӣ пайваста афзалият пайдо менамояд. Агар соли гузашта аз ҷониби устодони муассиса 40 монография таълиф шуда бошад, имсол миқдори онҳо ба 54 адад расид. Ҳамзамон чопи 28 китоби дарсӣ махзани педагогикаи миллиро мукаммалтар менамояд. Теъдоди мақолаҳои илмиву оммавӣ ба 1558 номгўй мерасад. Дар озмунҳои ҷумҳуриявии “Фурӯғи субҳи доноӣ китоб аст” 7 нафар, “Ҷоми ректори Донишгоҳи давлатии омӯзгории Тоҷикистон ба номи Садриддин Айнӣ” 3 нафар, “Ҷоми ректори Донишгоҳи байналмилалии сайёҳӣ ва соҳибкории Тоҷикистон” 2 нафар ва дар олимпиадаҳои ҷумҳурияӣ 2 нафар ғолибият ба даст оварданд. Фикр мекунам ҳамаи инҳо дар маҷмуъ барои пешрафти педагогикаи ватанӣ мусоидат хоҳанд кард. Масъалаи пешрафти илму маориф ва пайванди илм бо истеҳсолоту иқтисодиёти кишвар дар меҳвари суханронии Пешвои миллат ба ифтихори Рӯзи дониш ва Дарси сулҳ қарор дошт. Бо мақсади амалӣ намудани ин иқдом соли 2025 дар ҳудуди Боғи “Агробиолабораторӣ”-и Донишгоҳ дар дараи Ромит ба сохтмони корхонаи хурди истеҳсоли моеъҳои шӯянда ва косметологӣ оғоз бахшида шуд. Корхона дар ҳудуди 0,6 гектар бунёд гардида, дар он истеҳсоли зиёда аз 20 намуди моеъҳои шӯянда ва косметологӣ ба роҳ монда мешавад. Гузашта аз ин, лоиҳаҳои бунёди типографияи нави замонавӣ ва сехи шарбатбарорӣ бо шарикон аз Чин мавриди корбарӣ қарор доранд. Маҳз дар ҳамин замина бо истифода аз иқтидори илмии Донишгоҳ ва ҳамкориҳои байналмилалии он чунин корхонаҳо сохта шуда, пайванди илм бо истеҳсолот амалӣ карда мешавад. Бояд зикр намуд, ки барои иҷрои саривақтии дастуру супоришҳои Сарвари давлат вобаста ба пайвасти илм бо истеҳсолот дар Парки технологии назди Донишгоҳ истеҳсоли мизу курсӣ барои муассисаҳои таҳсилоти миёнаи умумӣ ва олии касбӣ, ошхона, роҳаткурсиҳо барои толорҳои маҷлисӣ, минбарҳо, ҷевон барои китоб, рахти хоб ва нашри шиору овезаҳо ба роҳ монда шудааст. Яъне, имрӯз Парки технологии Донишгоҳи давлатии омӯзгории Тоҷикистон ба номи Садриддин Айнӣ яке аз паркҳои муваффақ миёни паркҳои муассисаҳои таҳсилоти олии касбии кишвар мебошад. Нуктаи дигари ниҳоят муҳим дар суханронии Сарвари давлат ба ифтихори Рӯзи дониш ва Дарси сулҳ арҷгузорӣ ба мақоми омӯзгор буд. Дар ин радиф таҳияи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи мақоми омӯзгор» шаҳодати ба фаъолияти омӯзгорон таваҷҷуҳи хоса зоҳир намудани ҳукумат аст. Омӯзгор шаъну шарафи миллат аст ва имрӯзу фардои ҳар як кишвар ва ҷомеа аз сатҳи маърифат ва фаъолияти ӯ вобастагии калон дорад, - таъкид намуданд Пешвои миллат. Воқеан, хиради омӯзгор ҷаҳлу хурофотро аз байн мебарад ва сарчашмаи комёбиҳо мегардад. Дар бартарафсозии тамоми мушкилоти миллату давлат, пеш аз ҳама, омӯзгорон саҳмгузоранд. Эҳтироми омӯзгор аз тарафи ҳар як фард эҳтироми худ, эҳтироми миллат ва эҳтироми ҷомеа аст. Мо мақоми омӯзгорро ҳар қадар баланд бардорем, ҷомеа ҳамон қадар муваффақу пешрафта мегардад. Чунин суханҳои самимиву хотирмон ва аз сидқ баённамудаи Пешвои миллат омӯзгорон ва кормандони соҳаи маорифро ба сӯйи комёбиҳо, пешрафтҳо, фатҳи қуллаҳои нави илму дониш талқин намуда, дили онҳоро ба омӯзишу парвариш гарм месозад, ба ин васила дар ҷомеа эҳтиром ба омӯзгор хусусияти оммавӣ гирифта, ҳамагон ба сӯйи ҷомеаи соҳибтамаддуни донишмеҳвари мусаллаҳ бо сарватҳои маънавӣ қадамҳои устувор мебардоранд. Хуш омад мақдами фирӯзи дониш, Ба мо рӯзи ҷаҳонафрӯзи дониш. Ба аҳли мактабу илму маориф, Муборак Дарси сулҳу Рӯзи дониш. Аҳлиддин Ибодуллозода, ректори ДДОТ ба номи С. Айнӣ
270
05.09.2025
